Những câu ca dao về cầu Tràng Tiền nhẹ nhàng, sâu lắng, gói trọn tình yêu quê hương, nỗi niềm đôi lứa và hình ảnh Huế mộng mơ, duyên dáng suốt bao thế hệ.
1/
Chợ Đông Ba đem ra ngoài giại
Cầu Trường Tiền đúc lại xi moong
Ơi người lỡ hội chồng con
Về đây gá nghĩa vuông tròn nước non
Bài ca dao mở đầu bằng việc miêu tả những thay đổi của xứ Huế dưới ảnh hưởng của thời cuộc. "Chợ Đông Ba đem ra ngoài giại" nói đến việc chợ Đông Ba – biểu tượng buôn bán lâu đời – bị dời đi. Trong khi đó, "Cầu Trường Tiền đúc lại xi moong" phản ánh sự hiện đại hóa khi cây cầu cổ được xây lại bằng xi măng (từ "xi moong" là cách gọi xưa của từ "xi măng").
Hai câu sau là lời mời gọi chan chứa yêu thương gửi đến người phụ nữ đã "lỡ hội chồng con", tức là quá lứa lỡ thì hoặc từng dang dở. Người nói muốn cùng người ấy "gá nghĩa vuông tròn nước non", ám chỉ một cuộc sống vẹn tròn, gắn bó và đầy ấm áp bên nhau nơi đất cố đô.
>>>Đọc thêm để hiểu rõ hơn: Ý nghĩa sâu xa trong ca dao về gừng cay muối mặn bạn nên biết
2/
Cầu Tràng Tiền sáu vài, mười hai nhịp
Anh qua không kịp, tội lắm, em ơi!
Nghĩa tào khang ai mà vội dứt
Đêm nằm tấm tức, lụy nhỏ tuôn rơi
Bấy lâu ni chịu tiếng mang lời
Dẫu có xa nhau đi nữa cũng bởi ông trời mà xa
Đây là bài ca dao buồn thấm đẫm nỗi niềm chia ly trong tình yêu đôi lứa. Hình ảnh "Cầu Tràng Tiền sáu vài, mười hai nhịp" không chỉ là một mô tả thực tế mà còn mang tính biểu tượng – cây cầu bắc ngang sông Hương như nối hai bờ tình cảm. "Anh qua không kịp" là lời than thở về một cuộc tình dang dở.
Người nói vẫn giữ vững "nghĩa tào khang" – nghĩa vợ chồng thuở hàn vi – và không muốn cắt đứt mối duyên sâu nặng. Nhưng dù có cố gắng, thì sự chia ly ấy vẫn xảy ra, khiến người nằm thao thức, "lụy nhỏ tuôn rơi". Cuối cùng, họ chấp nhận xa cách không phải vì lỗi lầm mà vì số phận – "ông trời" đã định. Bài ca thể hiện sự thủy chung và đau đáu nỗi tiếc nuối.
3/
Ngó xuống sông Hương, nước xanh như tàu lá
Ngó về Đập Đá, phố xá nghinh ngang
Từ ngày Tây lại sứ sang
Cầu Trường Tiền khác bến, chợ Đình Ngang đổi dời
Ới em ơi, em ăn ở làm cho có đất có trời
Đừng ham duyên mới phụ lời nước non
Bài ca dao này là sự kết hợp giữa hình ảnh thơ mộng và lời khuyên đạo lý. "Sông Hương, nước xanh như tàu lá" vẽ nên một bức tranh Huế êm đềm, còn "Đập Đá, phố xá nghinh ngang" phản ánh sự nhộn nhịp, xô bồ khi có sự thay đổi xã hội.
Sự "khác bến", "đổi dời" của cầu Trường Tiền và chợ Đình Ngang là phép ẩn dụ cho việc con người cũng dễ đổi thay trong tình cảm. Chính vì vậy, lời răn dạy ở cuối vang lên như một nhắc nhở chân thành: sống có tình, có nghĩa, "ăn ở cho có đất có trời", chớ vì tình duyên mới mẻ mà phụ bạc "lời nước non" – ý nói lời thề hẹn với quê hương, với người xưa.
>>>Xem thêm kiến thức bổ trợ: Những câu ca dao về Nam Định hay nhất gợi nhớ quê hương yêu dấu
Ca dao về cầu Tràng Tiền không chỉ giữ gìn những giá trị văn hóa mà còn nối kết thế hệ hôm nay với quá khứ đậm đà bản sắc. Mỗi câu hát, mỗi lời ca là lời nhắc nhở về một Huế thanh bình, yên ả và đầy mơ mộng, khiến ai một lần nghe cũng thấy lòng nhẹ nhàng, nhớ thương và tự hào về vùng đất cố đô thân thương.
Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu.