Những câu ca dao về bốn mùa hay nhất trong văn hóa Việt
Ca dao về bốn mùa luôn là kho tàng văn hóa quý giá, phản ánh vẻ đẹp thiên nhiên và cuộc sống của người Việt qua từng giai đoạn xuân, hạ, thu, đông. Những câu ca dao không chỉ ca ngợi cảnh sắc bốn mùa thay đổi mà còn chứa đựng những triết lý sâu sắc về con người và cuộc sống.
Các bài ca dao bốn mùa
Ca dao bốn mùa là những câu hát dân gian truyền miệng, phản ánh sâu sắc cuộc sống, thiên nhiên và tâm hồn của người Việt qua từng giai đoạn của năm. Mỗi mùa – xuân, hạ, thu, đông – đều được ca dao khắc họa với những hình ảnh đặc trưng, mang đậm bản sắc văn hóa và truyền thống của dân tộc.
1/
Bốn mùa xuân hạ thu đông
Thiếp ngồi dệt vải những trông bóng chàng
Dừa xanh trên bến Tam Quan
Dừa bao nhiêu trái trông chàng bấy nhiêu
2/
Phải lứa phải đôi thì ừ cho rảnh,
Đừng làm mặt bảnh mang tiếng đèo bồng,
Bốn mùa xuân hạ thu đông,
Ngày qua tháng lại ế chồng, bậu ơi!
3/
Hữu bì hữu cốt vô thân nhục
Nghi xuân nghi hạ, bất nghi đông.
Có da có xương, không có thịt
Chỉ mùa xuân, mùa hạ được nhắc đến, mùa đông thì không
4/
Cuối thu trồng cải trồng cần
Ăn ròng sáu tháng cuối xuân thì tàn
Bây giờ rau muống đã lan
Lại ăn cho đến thu tàn thì thôi
Mùa nào thức ấy lần hồi
Lọ là đem của cho người ta ăn.
5/
Bốn mùa xuân, hạ, thu, đông
Ôm duyên thủ tiết ngồi trông cảnh chàng
Ngựa Ô đem thắng kiệu vàng
Đàng cái quan không chạy chạy càn vô gai
Bạc tình chi rứa hỡi ai
Không nhớ khi cắt tóc giao hòa buổi tiền duyên
Buổi tiền duyên em cũng muốn cho gần
Nay cho xa cách chín mười phân ơi trời!
6/
Mùa đông mưa dầm gió bấc
Mùa hè mưa to gió lớn
Mùa thu sương sa nắng gắt.
7/
Mưa từ trong Quảng mưa ra
Mưa khắp Hà Nội mưa qua Hải Phòng
Hạt mưa trong thực là trong
Mưa xuống sông Hồng mưa cả mọi nơi
Hạt mưa vẫn ở trên trời
Mưa xuống hạ giới cho người làm ăn
Tháng Giêng là tiết mưa xuân
Đẹp người thục nữ thanh tân má hồng
Muốn cho đây đấy vợ chồng
Hay còn quyết chí một lòng chờ ai?
Tháng Giêng bước sang tháng Hai
Mưa xuân lác đác hoa nhài nở ra
Tháng Hai bước sang tháng Ba
Mưa rào mát mẻ nở hoa đầy cành
Tháng Tư mưa thật là nhanh
Liệu mưa có ướt thư tình đưa ai
Tháng Năm, tháng Sáu mưa dài
Bước sang tháng Bảy tiết trời mưa ngâu
Nhớ ai như vợ chồng Ngâu
Một năm mới gặp mặt nhau một lần
Tháng Tám mưa khắp xa gần
Bước sang tháng Chín đúng tuần mưa rơi
Tháng Mười mưa ít đi rồi
Nắng hanh, trời biếc cho tươi má hồng
Một, Chạp là tiết mùa đông
Mưa phùn đêm vắng trong lòng lạnh thay
Bài mưa anh đã học đây
Mối tình rào rạt đêm chầy như mưa
Qua các bài ca dao bốn mùa, ta không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp thiên nhiên theo từng thời khắc mà còn thấu hiểu những tâm tư, tình cảm, cùng những giá trị văn hóa quý báu mà ông cha ta đã gửi gắm qua từng câu hát mộc mạc, giản dị nhưng đầy ý nghĩa.
>>>Xem thêm trong chủ đề này: Khám phá Bình Thuận qua những câu ca dao về Bình Thuận đậm chất miền Trung
Ca dao về mùa xuân
Ca dao về mùa xuân là những vần thơ mộc mạc, tươi sáng, thể hiện niềm vui, hy vọng và sức sống mới của đất trời khi xuân về. Qua ca dao, hình ảnh mùa xuân hiện lên với sắc hoa, tiếng chim, và những khoảnh khắc sum họp đầm ấm của gia đình.
1/
Dù ai buôn bán nơi đâu
Nhớ đến ngày Tết rủ nhau mà về.
2/
Anh Hai anh tính đi mô
Tôi đi chợ Tết mua khô cá thiều.
3/
Con ơi! ham học chớ đùa
Bữa mô ngày Tết thỉnh bùa thầy đeo.
4/
Cú kêu ba tiếng cứ kêu
Kêu mau đến Tết, dựng nêu ăn chè
Dựng nêu thì dựng đầu hè
Để sân gieo cải, vãi mè ăn chung.
5/
Dầu bông bưởi dầu bông lài
Xức vô tới Tết còn hoài mùi thơm.
6/
Hễ ai mà nói dối ai
Thì mồng một Tết Ba Giai đến nhà.
Tới đây viếng cảnh, thăm hoa
Trước mừng các cố, sau là mừng dân.
Sau nữa mừng cả làng tuần
Mừng cho nam nữ chơi Xuân hội nầy
Một mai đàn có bén dây
Ơn dân vạn bội biết ngày nào quên!
Gia Lạc chỉ mở ngày Xuân
7/
Mồng một chơi cửa, chơi nhà
Mồng hai chơi xóm, mồng ba chơi đình.
Mông bốn chơi chợ Quả linh
Mồng năm chợ Trình, mùng sáu non Côi.
Qua ngày mồng bảy nghỉ ngơi
Bước sang mồng tám đi chơi chợ Viềng.
8/
Thừa con gả cho hàng tờ
Đến ba mươi tết phất phơ ngoài đường.
9/
Tháng giêng ăn tết ở nhà
Tháng hai rỗi rãi quay ra nuôi tằm.
10/
Số cô chẳng giàu thì nghèo
Ngày ba mươi Tết có thịt treo trong nhà.
Nhớ xưa trả nợ ba đời
Chiều ba mươi Tết mẹ ngồi nhìn con
Gánh cực mà đổ lên non
Còng lưng mà chạy cực còn chạy theo
Chừ đây hết cực hết nghèo
Vui theo ra ruộng nhàn theo về nhà.
11/
Chưa chi anh đã vội về
Hay là xuân giục vội về với xuân.
12/
Mưa xuân, lác đác vườn đào
Công anh đắp đất, ngăn rào trồng hoa.
13/
Mỗi năm vào dịp xuân sang
Em về Triều Khúc xem làng hội xuân
Múa cờ, múa trống, múa lân
Nhớ ai trong hội có lần gọi em…
14/
Một năm là mấy tháng xuân
Ăn chơi cho thỏa phong trần ai ơi!
Ca dao mùa xuân không chỉ là tiếng lòng của người xưa mà còn là nguồn cảm hứng bất tận, gợi nhớ về những giá trị truyền thống và khát vọng cuộc sống tươi đẹp, tràn đầy sức sống mỗi khi xuân đến.
Ca dao về mùa hè
Ca dao về mùa hè thường phản ánh vẻ đẹp rực rỡ của nắng vàng, cánh đồng xanh tươi và những sinh hoạt đặc trưng của người dân trong mùa nóng. Qua từng câu ca dao, ta cảm nhận được sức sống mãnh liệt và nhịp sống sôi động của mùa hè.
1/
Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
2/
Tháng giêng trồng đậu
Tháng hai trồng cà
Tháng ba cày vỡ ruộng ra
Tháng tư làm mạ mưa sa đầy đồng.
Ca dao mùa hè ghi lại những kỷ niệm giản dị, chân thật và đậm đà bản sắc văn hóa, giúp ta thêm yêu quý và trân trọng từng khoảnh khắc của mùa nắng cháy đầy năng lượng.
>>>Liên kết mở rộng kiến thức: Ca dao về bèo hay và ý nghĩa nhất trong văn học dân gian Việt
Ca dao về mùa thu
Ca dao về mùa thu thường gợi lên hình ảnh khung cảnh dịu dàng, man mác buồn với lá vàng rơi, gió nhẹ và sắc thu mơ màng. Qua những câu ca dao, mùa thu hiện lên vừa lãng mạn vừa sâu lắng, phản chiếu tâm trạng và cảm xúc của con người.
1/
Trăm hoa đua nở mùa xuân
Cớ sao hoa cúc lại muộn tuần thu sang?
– Vì hoa tham lấy sắc vàng
Cho nên hoa phải muộn màng tiết thu.
2/
Nhìn những mùa thu đi
Em nghe sầu lên trong nắng
Và lá rụng ngoài song
Nghe tên mình vào quên lãng
Nghe tháng ngày chết trong thu vàng …
3/
Anh gọi mùa thu mơ
Một sớm thu sương mờ
Nai vàng đạp trên lá
Bước từng bước xa xa…
Anh gọi mùa thu mơ
Trời sớm sông không bờ
Lá vàng rơi lác đác
Dịu dàng cơn gió bay
Anh hẹn mùa thu sang.
4/
Ao thu nước gợn trong vời
Gió thu khêu dục gợi người tình chung
Buồn tênh cái tiếng thu chung
Đêm thu ta biết vui cùng với ai
Thờ ơ trúc muốn ghẹo mai
Vô tình nên phải miệt mài đêm thu.
5/
Gió mùa thu mẹ ru con ngủ
Năm canh chầy thức đủ vừa năm.
6/
Ta ngoảnh đầu nhìn lại tháng năm dài
Mùa thu ấy vẫn còn nguyên ở đó.
7/
Anh mong chờ mùa thu
Trời đất kia ngả màu xanh lơ
Đàn bướm kia vui đùa trên muôn hoa
Bên những bông hồng đẹp xinh
Anh mong chờ mùa thu
Dìu thế nhân vào chốn thiên thai
Và cánh chim ngập ngừng không muốn bay
Mùa thu quyến rũ anh rồi.
Ca dao mùa thu không chỉ lưu giữ vẻ đẹp thiên nhiên mà còn thấm đẫm tâm hồn, ký ức của người Việt, khiến mỗi người thêm yêu mến và nhớ về những ngày thu êm đềm, đầy kỷ niệm.
Ca dao về mùa đông
Ca dao về mùa đông thường khắc họa không khí lạnh giá, gió bấc rét buốt nhưng cũng đong đầy những hình ảnh giản dị, thân thương trong đời sống người Việt. Qua đó, mùa đông hiện lên vừa khắc nghiệt, vừa chứa đựng sự ấm áp của tình người.
1/
Áo bà ba trắng không ngắn, không dài
Sao anh không bận, bận hoài áo thun?
– Hai đứa mình chẳng đặng nằm chung
Tháng này gió bấc, bận áo thun cho ấm mình.
2/
Ai ơi! chớ lấy học trò
Dài lưng tốn vải ăn no lại nằm
Mùa đông trời rét căm căm
Đi cấy được mấy bát gạo nó lại nằm nó ăn.
3/
Công em gánh đá tạc bia
Công em trò chuyện sớm trưa với chàng
Bây giờ bác mẹ bàn ngang
Công em trò chuyện với chàng mất không
Ai ngờ chuối trổ mùa đông
Biết rằng có chắc hay không mà chờ
Chờ anh chờ ngẩn chờ ngơ
Chờ hết mùa mận mùa mơ, mùa hồng
Cắm sào em đợi nước trong
Nước nguồn chảy xuống còn mong nỗi gì.
4/
Dửng dưng như cá vào lờ
Khi vào thì de, bây giờ khôn ra
Tiếc thay hoa hỡi là hoa
Mùa xuân chẳng nở, nở ra mùa hè!
Tiếc thay hoa nở làm chi
Hoa nở lỡ thì, lại phải mùa đông?
Chồng lớn vợ bé đã xong
Chồng bé vợ lớn trong lòng đắng cay.
5/
Có hay không mùa đông mới biết
Giàu hay nghèo ba mươi Tết mới hay.
6/
Bốc mả kiêng ngày trùng tang
Trồng khoai lang kiêng ngày gió bấc.
7/
Đồng chiêm xin chớ nuôi bò
Mùa đông tháng giá bò dò làm sao.
8/
Đầu năm sương muối cuối năm gió bấc.
9/
Gió đông là chồng lúa Chiêm
Gió may, gió bấc là duyên lúa mùa.
10/
Làm thân con gái phải lo
Mùa đông rét mướt ai cho mượn chồng.
11/
Măng tháng chín nhịn cho chồng,
Chuối mùa đông thì quăng cho lợn.
12/
Mùa hạ cá sông,
Mùa đông cá ao.
13/
Thơm tho chi mít mùa đông
Khôn ngoan chi gái lộn chồng mà khen.
14/
Mía Phú Ân trồng đám
Bát ngát như rừng…
Chợ chiều buôn gánh bán bưng,
Rủi có sâu vài đốt, khuyên anh đừng vội chê.
Trăm năm giữ vẹn lời thề
Mưa đông vẫn ngọt, nắng hè càng thanh.
Ca dao mùa đông không chỉ phản ánh cảnh vật mà còn gửi gắm tình cảm sâu sắc, nét văn hóa đặc trưng, giúp ta cảm nhận trọn vẹn hương vị mùa đông trong tâm hồn dân gian.
Ca dao về bốn mùa không chỉ đơn thuần là lời hát mà còn là bản sắc văn hóa truyền thống được truyền từ đời này sang đời khác. Những câu ca dao giúp ta cảm nhận rõ hơn sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, đồng thời giữ gìn giá trị tinh thần của dân tộc. Chính vì vậy, ca dao về bốn mùa luôn là niềm tự hào và nguồn cảm hứng bất tận cho mỗi người Việt.
