Truyện "Đời thừa" xoay quanh nhân vật chính là Hộ, một người trí thức nghèo có tâm hồn cao đẹp, mang trong mình ước mơ trở thành một nhà văn lớn. Hộ từng khao khát viết ra những tác phẩm chân thật, có giá trị nhân đạo và mang ý nghĩa sâu sắc cho xã hội. Anh từng tin rằng văn chương phải là một công cụ để nâng đỡ con người, để cảm thông và yêu thương, chứ không phải là một thứ phù phiếm, rẻ tiền.
Tuy nhiên, cuộc sống thực tế đầy khó khăn đã đẩy Hộ dần xa khỏi lý tưởng ban đầu. Vì mưu sinh, anh buộc phải viết những bài báo rẻ tiền để nuôi sống vợ con, chấp nhận đánh đổi giấc mơ sáng tạo lấy sự ổn định về vật chất. Dần dần, trong anh nảy sinh sự mâu thuẫn giữa lý tưởng và thực tại. Anh cảm thấy đau đớn, dằn vặt và bất lực khi nhận ra mình đang sống một cuộc đời "đời thừa" – một đời sống thừa thãi, vô nghĩa, không đúng với những gì mình từng mơ ước.
Từ một người đàn ông dịu dàng, yêu thương vợ con, Hộ trở nên nóng nảy, cáu gắt và thậm chí có lúc đánh đập vợ con trong cơn tuyệt vọng. Hộ luôn ý thức được sự tha hóa của chính mình nhưng không thể thoát khỏi vòng xoáy đó. Cuối truyện, Hộ đau khổ nhận ra rằng anh đã phản bội lý tưởng, phản bội chính con người mình và sống một cuộc đời đầy giằng xé nội tâm.
Thông qua nhân vật Hộ, Nam Cao thể hiện sâu sắc bi kịch của người trí thức trong xã hội thực dân nửa phong kiến – những con người có lý tưởng, có khát vọng nhưng bị hiện thực nghiệt ngã làm cho méo mó, tha hóa.
Truyện "Đời thừa" mang đến bài học sâu sắc về lý tưởng sống và sự trung thực với chính mình. Mỗi con người cần giữ gìn những giá trị nhân bản, không nên vì khó khăn, nghịch cảnh mà đánh mất đạo đức và nhân cách.
Đồng thời, truyện cũng đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của người nghệ sĩ trước cuộc sống rằng viết không chỉ để thỏa mãn cá nhân mà còn để góp phần cải tạo xã hội, nâng đỡ con người. Để sống một cuộc đời có ý nghĩa, mỗi người cần tỉnh táo, kiên định với mục tiêu sống cao đẹp và không ngừng đấu tranh để vượt qua những cám dỗ tầm thường của cuộc sống.
Qua tóm tắt truyện Đời thừa, người đọc cảm nhận được tấm lòng chân thật của Nam Cao đối với văn chương và con người. Tác phẩm để lại dư âm sâu sắc về giá trị nhân văn và là tiếng nói thức tỉnh những ai đang sống “đời thừa” giữa xã hội biến động.
Xem thêm: Tóm tắt truyện Pinocchio ngắn gọn, đầy đủ ý nghĩa
Xem thêm: Tóm tắt truyện Quả bầu tiên đầy đủ và chi tiết nhất
Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu.