Thơ về Nghệ An - Miền ký ức đậm đà giọng nói xứ Nghệ
Từ biển Cửa Lò đến đồi núi miền Tây xứ Nghệ, từ lời ru êm dịu đến tiếng cười giòn tan của người dân, Nghệ An hiện lên trong thơ như một miền ký ức mộc mạc, gần gũi, mang hồn quê thắm đượm ân tình.
Thơ về Nghệ An quê Bác
Thăm quê Bác
Dòng sông Lam trong xanh bát ngát
Đường Nam Đàn rợp mát bóng cây
Hôm nay con đã về đây
Thăm quê hương Bác giữa ngày tháng năm
Kia cánh võng Người nằm thuở nhỏ
Vẳng câu ca lúc đó mẹ ru
Yêu sao mảnh đất Hoàng Trù
Lúa xanh gió hát vi vu sáo diều
Điệu ví dặm bao điều gắm gửi
Tiếng thoi đưa khung cửi còn vang
Mái tranh đón ánh nắng vàng
Bờ rào dâm bụt bên hàng cây cau
Gốc mít cũ đằng sau trĩu quả
Nước giếng xinh xếp đá trong veo
Làng Sen ngày ấy quê nghèo
Lò rèn đầu ngõ lửa reo rực hồng
Hình bóng Bác in trong mọi thứ
Hòa quyện vào quá khứ tương lai
Đường đi phía trước còn dài
Chúng con quyết vượt chông gai không lùi
Đất nước mình mừng vui đổi mới
Đang đồng lòng vươn tới phồn vinh
Tự do độc lập hòa bình
Món quà nhân dịp ngày sinh dâng Người.
Thơ: Nguyễn Như
Sen quê Bác
Tác giả: Trần Hữu Thung
Nắng toả đường sen, cây toả xanh
Chim bay chuyền cánh, hót chuyền cành
Gặp mùa sen nở ao quê Bác
Ôi sáng tháng Năm, sáng mát lành
Sen giữa lòng ao, sát mặt đường
Có sen ao bỗng hoá thành gương
Ríu ran đàn cháu quanh soi bóng
Hương trẻ, hương sen, quyện mến thương
Sen đẹp soi mình mặt gương ao
Gợi về một thuở đọng ca dao
Sen từng nhắc nhở người trong, đục
Bông trắng, lá xanh, hương ngọt ngào
Bông sen đẹp nhất hồ Đồng Tháp
Ai đã nâng niu kính tặng Người
Từ độ Thành Sen chung đất nước
Toả khắp nhân gian, mọi cuộc đời
Sáng nay cháu lại về quê nội
Bác ơi! Sen cũng nở trắng ngần
Nắng hè sao lắm bâng khuâng nhớ
Bát ngát đất trời, bát ngát xuân..
Thăm quê Bác 2
Tác giả: Xuân Miền
Cháu về quê Bác - Làng Sen
Tháng năm nắng đẹp người chen chân người.
Nơi đây lưu dấu cuộc đời
Ân tình, nhân nghĩa thuở thời ấu thơ.
Thực rồi mà ngỡ như mơ
Hàng cau toả bóng, đơn sơ căn nhà.
Giường tre, ghế gỗ, bình trà...
Hàng cây bông bụt đơm hoa đỏ hồng.
Bao ngày, bao tháng cháu mong
Được thăm quê Bác thoả lòng nhớ nhung.
Ngày vui hội ngộ trùng phùng
Cháu con muôn nẻo về chung một nhà.
Cho dù Bác đã “đi xa”...
Song hình bóng Bác vẫn là đâu đây.
Ơn sâu, nghĩa nặng cao dầy
Làng Sen quê Bác ngày ngày nở hoa.
Về làng Sen quê Bác
Tác giả: Võ Giang Nam
Tháng Năm về quê Bác làng Sen
Hoa sen nở tỏa hương thơm ngào ngạt
Lòng cháu thêm xao xuyến bồi hồi!
Làng Sen, nơi Bác đã một thời
Tuổi thơ, lớn lên cùng bạn bè trang lứa
Ba gian nhà tranh… nơi cháy lên ngọn lửa
Để có một Việt Nam tỏa sáng hôm nay.
>>> Xem thêm tại: Tuyển chọn thơ hay về Nghệ An - Quê Bác mộc mạc nghĩa tình
Về quê Bác, mắt cháu bỗng cay cay
Làng Sen đi nhớ, đến thương
Nơi sinh ra, người anh hùng dân tộc
Thăm nhà Bác, mà lòng thầm khóc
Bởi sự thanh cao, đạm bạc của Người.
Trở về miền Nam lòng nhớ Bác khôn nguôi
Một con người, đã trọn đời vì dân vì nước
Lúc sinh thời, Bác luôn mong ước
Dân ấm no, các cháu được học hành.
Bài thơ dâng Bác
Tác giả: Nguyễn Hưng Hải
Quê Bác ở làng Sen như mọi làng quê Việt
Dẫn lối vào nhà Bác có hương thơm
Ta lặng đứng trong vườn
Nghe gió chuyển những màu hoa tỉnh thức
Những bông hoa quay hướng vào trong ngực
Ta hướng về thơm ngát một làng Sen
Lá ngửa mặt lên trời, rễ bám bùn đen
Từ bùn đen toả ngát
Tanh hôi thì thanh lọc
Những bông hoa không bị nhiễm bùn
Ta lặng đứng trong vườn
Nghe tầm tã một thời bên khung cửi
Còn văng vẳng lời ru - còn tiếng gọi
Những bông sen gục xuống lại vươn lên
Vì những mùa hoa Bác phải đi tìm
Trong nghiên mực mài mòn theo hướng Huế
Còn rũ xuống ao nhà mơ tới bể
Những bông sen tuyên thệ căng buồm
Ta lặng đứng trong vườn
Mái gianh thấp rau lang bò trên sỏi
Những bông sen của làng Sen dẫn lối
Từ làng Sen bùn đất toả hương thầm
Những mùa sen biết làm đẹp quê hương
Biết làm sống những ao bùn đã chết
Những ao bùn từng tanh hôi vạn kiếp
Nhắc ta về mùa sen
Nhắc ta không được quên
Nhắc ta phải biết...
Toả hương từ thanh lọc từng bông
Bác đã ươm trồng bao mùa sen từ Bác.
Thăm quê hương kết nghĩa
Tác giả: Tế Hanh
I.
Tôi về thăm quê hương kết nghĩa Nghệ An
Tưởng như về quê hương mình Quảng Ngãi
Đất với đất trong tình thời đại
Người với người trong nghĩa Bắc Nam
Hai tỉnh chúng mình như hai đồng chí
Nước sông Trà hoà lẫn nước sông Lam
Từng huyện một cũng thấm tình em chị
Bình Sơn - Quỳnh Lưu, Mộ Đức - Nam Đàn
Tôi về thăm quê Bác
Làng Sen như ngát hương sen
Nghe đồng mía gió khua xào xạc
Mơ một ngày quê mẹ Bác vào thăm
“Dũng cảm như chiến sĩ Xô Viết
Kiên quyết như du kích Ba Tơ”
Thêm sức mạnh cho quê tôi giết giặc
Đạp tớ thầy giặc Mỹ xuống bùn nhơ
“Chiến dịch Lam - Trà nổi sóng”
Từng công trường từng hợp tác xã thi đua
Tình kết nghĩa thấm sâu vào nhịp sống
Đất Nghệ An quê bạn nở thêm mùa.
II.
Tôi về đây sung sướng gấp hai lần
Khi được gặp những chiến sĩ Nghệ An Xô Viết
Ôi hình ảnh một thời oanh liệt
Pho sử hồng cách mạng mở thêm trang
Đây cụ Uy như một gốc cây già
Người đội trưởng đầu tiên của đoàn quân xích vệ
Tám hai tuổi mà tinh thần vẫn trẻ
Mặc gông cùm La Bảo, Sơn La
Các cụ về đây theo lời mời tỉnh uỷ
Gió Cửa Lò phơ phất tóc râu bông
Biển chứng kiến mối tình đồng chí
Của cháu con chung thuỷ với cha ông
Từ những năm ba mươi Nghệ An đỏ
Đến nay quá nửa đời người
Những mơ ước của một thời máu đổ
Đã đơm hoa kết quả các đồng chí già ơi
Trong khi đó những bạn xưa các cụ
Chung một đài liệt sĩ ở Hưng Nguyên
Bốn bên mọc như ru ngon giấc ngủ
Những hoa trà hồng trắng thắm tươi thêm.
Vòm trời quê Bác tháng Năm
Tác giả: Nguyễn Trọng Tạo
Đường về quê Bác tháng Năm
Vòm trời sao bỗng nghiêm trang lạ lùng
Màu xanh như thể nhớ nhung
Màu hồng độ lượng bao dung nét cười
Trắng như cước vuốt được thôi
Hoa cau thơm đến bồi hồi, hoa cau!
Làng Sen tiếng võng ca dao
Vòm trời giát ngọc lao xao chuyện trò
Phải xưa Bác đã hằng mơ
Mỗi vì sao nở lá cờ vờn bay?…
Vòm trời quê Bác hôm nay
Mặt trời ghé xuống trái cây muôn nhà
Sông Lam ngọt giọng đò đưa
Núi Hồng viết đẹp vần thơ dâng Người.
Vòm trời của tháng Năm ơi
Nắng ong ong, nắng không nguôi chân trời
Cháu nghe trong nắng từng lời:
"Miền Nam trong trái tim tôi ngày ngày."
Thiêng liêng như Bác cầm tay
Vòm trời bỗng rộng ánh đầy hào quang…
Từ quê Bác, vượt dòng Lam
Tháng Năm đã thắp vầng trăng ngời ngời
Ngàn sao lấp loáng mặt người
Cháu đi tới những vòm trời quê xa…
Quê Bác
Tác giả: Nguyễn Trọng Oánh
Thuyền xuôi xuôi mãi dòng sông
Dòng sông quê Bác nước trong đôi bờ
Xôn xao sóng đục con đò
Đã nghe âm ấm câu hò Nghệ An:
“Quê ta ngọt mía Nam Đàn
“Ngon khoai chợ Rộ, thơm cam Xã Đoài…”
Đường sang quê Bác đây rồi
Con nông giang nhỏ chạy dài đầu thôn
Nhà xưa Bác ở vẫn còn
Mái tranh nho nhỏ, nếp vườn thân yêu
Bác ơi, nhà Bác cũng nghèo
Quê hương Bác cũng như nhiều quê hương
Chỉ vì Bác rộng tình thương
Cho nên nắng đẹp mười phương tràn về.
Để người cuộn chỉ ngừng xe
Khǎn vuông yếm trắng lên đê giữ làng
Để người tắm nước quê hương
Thấy sông thêm rộng thấy đường thêm xinh
Tôi như chim nhỏ giữa rừng
Bác như nắng đẹp sưởi hồng ban mai
Lời đâu mà nói hết lời
Mái tranh còn mãi dấu Người thân yêu
Ra về bãi mía nhìn theo
Thuyền ai lên Rộ nước triều dâng dâng
Đất vui đất có anh hùng
Ta vui ta sống giữa lòng quê hương.
Hương quê
Tác giả: Nguyễn Đình Xuân
Gửi về xứ Nghệ nắng nung
Thương người làm muối phơi lưng cả ngày
Lên đồi mắc bóng mây bay
Chạm rung rinh lá chè say hương chiều.
Đường làng nhớ bóng nhà xiêu
Vườn cà trổ tím hoa chiều năm xưa
Người đi mùa lệch bóng chờ
Lòng ai thu vội gió lùa vào đông.
Côi đơn tê lạnh nỗi lòng
Gừng cay ai đốt khơi hồng lửa than
Đêm mênh mông thổi gió ngàn
Khế chua trộn ruốc đa mang một đời…
Thơ về cô gái Nghệ An
Cô gái sông Lam
Tác giả: Tạ Thăng Hùng
Nghe em hát về sông Lam
Về cô gái quê hương với mùa hoa cải
Bên sông xanh như dải lụa dài mềm mại
Hẹn hò nói giận mà thương.
Cô gái sông Lam nói tiếng quê hương
Dễ thương, dễ thương không lẫn vào đâu được
Nhưng khi hát ngọt ngào nào ai biết
Em là cô gái sông Lam.
Chịu khó chịu thương, duyên dáng, dịu dàng
Đôi mắt trong xanh dệt ngàn nỗi nhớ
Em chỉ muốn nhận về mình bên lở
Để bên bồi thương nhớ gửi người ơi.
Em thật thà như dòng nước êm trôi
Lấp lánh phù sa bồi hồi nắng mới
Nhẹ nhàng lắm từ bước đi giọng nói
Thương nhau chín bỏ làm mười.
Em vô tư như tiếng hát tiếng cười
Mái tóc mây bay thả vào trong gió
Điệu ví, câu hò xôn xao bờ trăng tỏ
Ngọt ngào em hát khúc sông Lam.
Vì sao nên chọn yêu con gái Nghệ
Tác giả: Lương Xuân Thu
Có đi chọn vợ muôn phương
Nỏ bằng con gấy xứ Nghệ mình tề
Cái duyên, cái dáng miễn chê
Hồng hào, xinh đẹp, chân quê, dịu dàng
Ruộng đồng vốn rất giỏi giang
Siêng năng chịu khó đảm đang việc nhà
Hiền lành, đằm thắm, nết na
Con người chất phác thật thà, đáng tin.
Mẫu người con gấy dễ nhìn
Đã yêu thường rất chân tình, thuỷ chung
Sinh ra ở đất miền Trung
Tuổi thơ lam lũ bão bùng gió sương
Cho nên con gấy miền Trung
Lớn lên vượt khó phi thường lắm nha
Khó khăn nào cũng vượt qua
Chồng con chu đáo thiết tha họ hàng
Lời ăn tiếng nói nhẹ nhàng
Giản đơn, mộc mạc, đoan trang, thật lòng
Rất nhiều trai trẻ thầm mong
Lấy về cô vợ đẹp lòng lại duyên
Trai anh hùng gái thuyền quyên
Nếu mà được phép ưu tiên chọn hầy
Trai khôn chọn vợ liền ngay
Một người con gấy nơi này Nghệ An
Miền quê con gấy dễ thương
Biết bao thắng cảnh quê hương Nhút cà
Cứ về xứ Nghệ quê choa
Thì nên chọn vợ quê nhà miền Trung.
Gửi bạn người Nghệ Tĩnh
Tác giả: Huy Cận
Ai ơi, cà xứ Nghệ
Càng mặn lại càng giòn
Nước chè xanh xứ Nghệ
Càng chát lại càng ngon
Khoai lang vàng xứ Nghệ
Càng nhai kĩ càng bùi
Cam Xã Đoài xứ Nghệ
Càng chín lại càng tươi.
Ông đồ xưa xứ Nghệ
Càng dạy, chữ càng nhiều
Tính tình người xứ Nghệ
Càng biết lại càng yêu.
Ai đi vô nơi đây
Xin dừng chân xứ Nghệ
Ai đi ra nơi này
Xin dừng chân xứ Nghệ
Nghe câu vè ví dặm
Càng lắng lại càng sâu
Như sông La chảy chậm
Đọng bao thuở vui sầu
Ăn, xứ Nghệ ăn đặm
Đã nói, nói hết lòng
Đất này bền nghĩa bạn
Đất này tình thuỷ chung.
Đất này mẹ dạy con
Yêu anh hùng nghĩa khí
Giữ lòng đỏ như son
Nuôi thù sâu tựa bể.
Đất này đất Xô-viết
Đảng mở hội cờ hồng
Tự tuổi vàng đá biết
Mặn mãi tình công nông.
Tình xứ Nghệ không mau
Nhưng bén rồi sâu lắng
Quen xứ Nghệ quen lâu
Càng tình sâu nghĩa nặng.
Ôi xứ Nghệ, xứ Nghệ
Đất cổ nước non nhà
Đã trăm, nghìn thế hệ
Vẫn ưa nhút, ưa cà.
Dân thời đại Bác Hồ
Sống xã hội chủ nghĩa
Vẫn dáng dấp ông đồ
Hay chữ lại hay nghĩa
Ôi tâm hồn xứ Nghệ
Trong hồn Việt Nam ta
Có gì tự ông cha
Rất xưa mà rất trẻ
Giống như Bác của ta
Một con người xứ Nghệ
Một con người xứ Nghệ.
0-Vào ra xứ Nghệ xứ Thanh
Tác giả: Đỗ Quảng Hàn
Vào ra xứ Nghệ xứ Thanh
Đường trời mây trắng mây lành tiễn đưa
Chân hương bước nhẹ về nhà
Rú Chùa Phương Tích Cửa Hà Cẩm Phong
Hai miền cũng đất quê chung
Tháp Chùa cửa Phật Cha Ông độ trì.
Mưa Tiên Điền
Tác giả: Trần Quang Quý
Chiều
vừa thắp hương xong
trên phần mộ Nguyễn Du
mưa đổ bến Giang Đình mưa vắt phố
mưa Nghi Xuân níu bờ sang Vinh
mưa như rượu
tưới lòng nhân ái
mưa như chan nước mắt nàng Kiều
hay nước mắt Nguyễn Du
cũng không biết nữa
hay nước mắt trời ứa cả nhân gian?
Nào em nào em xích lại gần hơn
anh sợ tuột em vào cơn mưa lạnh
sợ bàn tay suông
mắt hững hờ
sợ Giang Đình dửng dưng đôi bờ cỏ.
Trong Nguyễn Du
đâu chỉ một nàng Kiều
cơn mưa ấy dắt muôn ngả Kiều cộng lại
máu đã rỏ hồn Người trên ngọn bút
mỗi câu thơ như chắt nhân gian
chắt tâm sự của một tâm hồn lớn
hóa cơn mưa tưới ngọt
Tiên Điền?
Anh nắm tay em sợ tuột vào hoang lạnh
Sợ tuột Kiều vào trống vắng thành Vinh.
Núi Hồng - Sông Lam
Tác giả: Xuân Hoài
Nếu không có Sông Lam
Núi Hồng buồn biết mấy
Núi Hồng không đứng đó
Sông Lam xanh cũng thừa
Và bao câu đò đưa
Thả neo vào lịch sử
Bao buồn vui buồn vui
Nghĩa tình ơi chan chứa
Núi Hồng và Sông Lam
Để muôn đời sừng sững
Nui cao cho dáng đứng
Sông dài cho bước đi.
>>> Xem thêm tại: Vần thơ về Bình Định - Nơi thi ca và võ học giao hòa
Quê hương là núi rồng
Quê hương em có dòng sông Lam
Điệu ví dặm chao nghiêng đôi bờ dệt lụa
Ngút mắt những bãi dâu, ruộng lúa
Tần tảo bốn mùa chở nặng phù sa.
Em có về thăm mẹ thăm cha
Cho anh được về với theo câu hát
Cửa Hội mênh mông, Cửa Lò bát ngát
Giận thì giận mà mong càng mong…
Quê hương anh có ngọn núi Hồng
Trầm mặc lặng thầm bên dòng Lam soi bóng
Tùng bách reo vui giữa trời cao gió lộng
Mối tình sắt son chung thủy Hồng - Lam.
Hồn sông núi âm vang
Vó ngựa khải hoàn đoàn quân áo vải
Nghiệp đế bền lâu, đất nước liền một giải
Quang Trung định đô đắp lũy Phượng hoàng.
Quê hương ta từ thuở hồng hoang
Bão lũ liên hồi, gió Lào rát mặt
Đông lạnh căm buốt da như cắt
Tay run gầy cấy lúa ruộng sâu.
Trong gian lao ta dựa vào nhau
Người lớp trước ra đi, người đời sau đứng dậy
Đoàn kết thương yêu, ông cha đã dạy
Khí phách anh hùng xứng với tổ tông.
Xa quê hương ta vẫn một lòng
Nhớ núi Hoàng Trù, nhớ làng Sen quê Bác
Giọng nói có phôi pha ít nhiều đổi khác
Vẫn chất phác thật thà như ruộng lúa, bờ tre.
Cầu Bến Thủy nối hai miền xứ Nghệ
Vịnh câu Kiều, tay nắm chặt tay
Sông Lam chảy như ngàn đời vẫn chảy
Hồng Lĩnh mây bay, Hồng Lĩnh hóa Rồng.
Sông Lam
Tác giả: Trần Mạnh Hảo
Sông bổ đôi Nghệ Tĩnh
Sông nằm hóa lục bát Nguyễn Du
Sông đứng thành Hồng Lĩnh
Sông đi thành ví dặm trời xanh
Sông vắt kiệt lòng mình nuôi đất cát
Thương đất nghèo sông xanh rớt mồng tơi
Sông ẩn hồn trong vại cà, vại nhút
Một củ khoai cũng lấp ló mây trời
Con cò mặc áo tơi đi học
Cá sông Lam còi cọc toát mồ hôi
Gió hào kiệt thổi xơ Nghệ Tĩnh
Cá gỗ nuôi lớn những thiên tài
Trời hào phóng mây trắng
Đất tằn tiện ngô khoai
Đến cỏ dại cũng mọc thành chữ nghĩa
Đồ Nghệ Sông Lam dạy biển cả học bài
Gió Lào thổi mây dòn bánh đa nướng
Sông Lam nuôi nứt nẻ mỗi hạt vàng
Gió lập ngôn đầu hồi luồng lĩnh xướng
Khoai lang gàn luống dọc thích bò ngang
Sông thao thức sóng tràn bờ Bắc
Sông nằm mơ tĩnh lặng khói bờ Nam
Thúy Kiều đến Tiên Điền tìm họ mạc
Hai trăm năm Tiền Đường mê mẩn nước Lam Giang
Để rú Quyết lặng thầm đi cứu nước
Sông veo veo trời đất thoắt sen vàng
Sông Lam ăn cát mà xanh, uống trời mà mát
Trăng cháy hết lòng sâu quyết liệt cả cơ hàn
Người giàu có nên đất nghèo khô khát
Kìa gió Lào thổi cong sông Lam…
Nhớ thương ví, giặm
Tác giả: Nguyễn Đức Hiền
Quê hương nuôi ta bằng Dân ca ví giặm
Giọt sữa chắt chiu khoai sắn dưa cà
Cho ta lớn lên tháng ngày đằng đẵng
Quá nửa cuộc đời vẫn nâng bước đi xa
Xứ Nghệ ơi, quê hương bao thương bao nhớ
Nơi có mẹ cha dưỡng dục sinh thành
Nơi sinh ra câu hò điệu ví
Sông Lam núi Hồng cảnh đẹp như tranh
Sao ta chưa về để giặm thương giặm nhớ
Để ví đò đưa trên sông nước quê nhà
Nơi giọt mồ hôi tháng Ba tháng Bảy
Vất vả nhọc nhằn vẫn câu hát ngân nga
Có phải quê nghèo gừng cay muối mặn
Câu hát nằm nghiêng cát bỏng gió Lào
Bao thấm đẫm hồn thiêng sông núi
Nên ví giặm rồi càng hiểu tấm lòng nhau
Ở nơi xa chưa kịp về xứ Nghệ
Vui hội vinh danh ví giặm quê nhà.
Xin ngàn lần biết ơn đất Mẹ
Cho câu hát quê mình mãi mãi bay xa!
Thơ viết về Nghệ An không chỉ lưu giữ vẻ đẹp đất trời, mà còn chuyên chở tình cảm chân thành của những người con luôn hướng về quê mẹ. Mỗi câu chữ là một lời thầm thì đầy yêu thương với xứ Nghệ.
