Bài thơ Nắng mới (Lưu Trọng Lư) - Phân tích tác giả tác phẩm
Nắng mới của Lưu Trọng Lư không chỉ là một bài thơ trữ tình nhẹ nhàng mà còn là bản hòa tấu của ký ức, nỗi nhớ và tình yêu thương. Qua từng câu chữ giản dị, tác giả đưa người đọc trở về những miền ký ức đầy ánh sáng và mất mát.
Nội dung bài thơ Nắng mới
Nắng mới
Mỗi lần nắng mới hắt bên song,
Xao xác, gà trưa gáy não nùng,
Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng,
Chập chờn sống lại những ngày không.
Tôi nhớ mẹ tôi, thuở thiếu thời
Lúc người còn sống, tôi lên mười;
Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội,
Áo đỏ người đưa trước giậu phơi.
Hình dáng mẹ tôi chửa xoá mờ
Hãy còn mường tượng lúc vào ra:
Nét cười đen nhánh sau tay áo
Trong ánh trưa hè trước giậu thưa.
Đôi nét về tác giả Lưu Trọng Lư
- Lưu Trọng Lưu sinh năm 1911 mất năm 1991.
- Quê ở huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
- Ông sinh trưởng trong một gia đình Nho học.
- Thuở nhỏ, ông học tại quê nhà, sau vào Huế học và ra Hà Nội học trung học.
- Năm 1933, ông ra tập thơ truyện đầu tay là "Người sơn nhân", nhưng phải tới tập "Tiếng thu" mới nổi tiếng trên thi đàn.
- Sau Cách mạng tháng Tám 1945, ông tham gia Hội Văn hóa cứu quốc ở Huế. Từ đây, thơ văn của ông thấm đượm cuộc sống của nhân dân lao động như trong các tập O đi tiếp tế , Ngò cải đơm hoa , Chiến khu Thừa Thiên, ...
- Hòa bình lập lại, ông cộng tác ở Bộ Văn hoá và một thời gian dài giữ chức Tổng Thư kí Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam. Ông hoạt động chủ yếu trên lĩnh vực thơ ca và sân khấu.
- Ông là một trong những nhà thơ đã khởi xướng cho phong trào Thơ mới.
- Một số tác phẩm tiêu biểu như Tiếng thu (thơ, 1939); Khói lam chiều (truyện, 1941); Hồng Gấm, tuổi hai mươi (kịch thơ, 1973)...
Giới thiệu về bài thơ Nắng mới
- Thể thơ
Bài thơ được viết theo thể thơ bảy chữ.
- Bố cục
Phần 1. Khổ 1: bức tranh thiên nhiên “nắng mới”
Phần 2. Còn lại: nỗi nhớ của nhân vật trữ tình
- Cảm hứng chủ đạo
Tình yêu, nỗi nhớ dành cho người mẹ.
- Nội dung
Kí ức về người mẹ cùng niềm thương, tình yêu tha thiết và sự trân trọng dành cho người mẹ.
- Nghệ thuật
Hình ảnh giàu tính biểu tượng, sử dụng nhiều biện pháp tu từ
Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc và mang đậm màu sắc Nam Bộ
>>> Tham khảo thêm: Bài thơ Mùa xuân chín (Hàn Mặc Tử) - Phân tích tác giả tác phẩm
Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Nắng mới
- Bức tranh thiên nhiên “nắng mới”
- Trong tiếng gà trưa xao xác, kỷ niệm chợt ùa về, đong đầy trong nỗi nhớ
- Từ “nắng mới” trong tựa lại để một lần nữa được chọn đế mở đầu bài thơ như một sợi dây liên khúc, một nhịp cầu nối về quá khứ xa xưa.
=> Dưới con mắt duyên của Lưu Trọng Lư, nắng chỉ là một ảnh hình quen thuộc, soi rọi vào tiềm thức nhà thơ, gọi về những kỷ niệm xa xưa của một thời tươi đẹp. Cộng hưởng với màu sắc mới ấy còn có một âm thanh, cũng quen thuộc và buồn không kém là tiếng gà trưa xao xác não nùng.
- Hai từ láy gợi âm nhiều hơn gợi tả “xao xác”, “não nùng”.
- Lời thơ viết giản dị, tự nhiên, không một chút cầu kỳ, gọt
=> Kỷ niệm ùa về, lung linh trong màu nắng mới, đánh thức dậy trong tâm hồn nhà thơ cả một thời dĩ vãng tưởng đã nhạt nhòa.
- “Những ngày không” phải chăng là những ngày ấu thơ, khi tác giả còn nhỏ, lòng chưa vướng bận điều gì. “Những ngày không” ấy đã in dấu một kỷ niệm hay hình ảnh một người nào?
- Nỗi nhớ của nhân vật trữ tình
- Mạch thơ liên tục, trải dài sang khổ hai để chuyển hoàn toàn về quá khứ.
+ Hình ảnh người mẹ thân yêu của tác giả hiện lên, lúc đầu còn mờ nhạt nhưng càng về sau càng rõ nét và choáng đầy tâm trí.
=> Qua cách nói dường như đang cố nén niềm thương nhớ chỉ chực dâng trào, ta chợt hiểu ra và đồng cảm sâu sắc với nỗi buồn của tác giả: người mẹ ấy không còn nữa.
+ Từ “nắng mới” là cái nắng mỗi độ xuân về, khi mẹ tác giả thường mang áo ra phơi để áo thơm mùi nắng sau những ngày đông rét mướt.
+ Cũng là “nắng mới” nhưng cái nắng của quá khứ không “hắt bên song” buồn bã mà tràn đầy sức sống, niềm vui “reo ngoài nội” vì đó là nắng của những ngày còn mẹ.
+ Từ “reo” như một nốt nhạc lảnh lót, tươi vui khiến câu thơ chợt bùng lên sức sống.
=> Hình ảnh người mẹ chưa hiện lên trực tiếp mà chỉ thấp thoáng, lung linh sau màu áo đỏ, sau lưng giậu nhưng đã gây một ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc. Đó có lẽ cũng là hình ảnh đẹp đẽ nhất, trìu mến thương yêu nhất mà nhà thơ còn lưu giữ, khắc sâu trong tâm trí.
- Mạch thơ lại quay về hiện tại, nhà thơ sực tỉnh nhưng vẫn chưa hết thổn thức, bồi hồi.
+ Hình ảnh người mẹ vẫn còn đó, nơi đồng nội, giậu phơi, nơi hiên nhà, song cửa…
=>Dường như đâu đâu cũng in bóng dáng mẹ, vương hơi ấm của mẹ nên nỗi nhớ lúc nào cũng chỉ chực dâng trào.
- Bài thơ kết thúc bằng hình ảnh “nét cười đen nhánh”, như một nốt lặng cuối bản nhạc để dư ba, dư vị của ý thơ còn lan tỏa mãi trong lòng người đọc.
+ Hình ảnh “tay áo” đã đẩy “nét cười” ra phía sau, tạo nên độ sâu cho bức tranh, đồng thời tăng thêm sức duyên dáng, gợi cảm cho “nét cười”.
=> Hình ảnh người mẹ quá cố của nhà thơ từ đầu đến cuối chỉ được phác họa qua bài chi tiết: “nắng mới”, “áo đỏ” và “nét cười”, trong những giây phút xuất thần của họa sĩ - thi sĩ Lưu Trọng Lư, nó đã để lại một ấn tượng đẹp và sâu sắc.
=> Phải chăng là vì ta chợt bắt gặp trong hình ảnh đó một cái gì rất đỗi thân quen như của mẹ ta mà cũng là của tất cả những người phụ nữ Việt Nam thầm lặng hy sinh, thương yêu, chăm sóc chồng con suốt cả cuộc đời.
>>> Tham khảo thêm: Bài thơ Ngắm trăng (Hồ Chí Minh) - Phân tích tác giả tác phẩm
Sau tất cả, Nắng mới không chỉ là sự ghi dấu một buổi sáng có nắng mà còn là lời tự sự lặng lẽ về nỗi nhớ mẹ. Bài thơ là minh chứng cho khả năng gợi cảm xúc mãnh liệt của thơ ca và giá trị bất biến của tình mẫu tử trong đời sống con người.