Bài thơ Đêm Sông Cầu – Đỗ Trung Lai và nỗi nhớ khôn nguôi
Với chất thơ giản dị và đầy trữ tình, bài thơ "Đêm Sông Cầu" của Đỗ Trung Lai mở ra không gian yên tĩnh, mênh mang – nơi người đọc được sống lại với những cảm xúc chân thực, sâu lắng của một đêm miền quê.
Nội dung bài thơ Đêm Sông Cầu
Anh qua sông Hồng, sông Đuống
Mùa mưa bọt nước đỏ ngầu
Không biết ở nơi em ở
Êm êm một khúc sông Cầu
Tiếng một con tôm búng nước
Vó bè ai cất sau lưng
Sao giời lọt qua mắt lưới
Rơi đầy xuống cả mặt sông
Con sông của người quan họ
Suốt đời nước chảy lơ thơ
Em ơi! Em là cô gái
Từ lâu anh đợi anh chờ
Em là cô Tấm thảo hiền
Đến giữa đời anh trẩy hội
Tình đã trao nhau êm đềm
Mà vẫn mắt nhìn bối rối
Sông Cầu khi đầy khi vơi
Chảy ngang qua câu quan họ
Ướt đầm vạt áo bao người
Vạt thương ướt cùng vạt nhớ
Em nói nhẹ như hơi thở
Anh nghe để nhớ suốt đời:
Giữ tình yêu như giữ lửa,
Đừng quên, đừng tàn, đừng nguôi!
Tình yêu có từ phương em
Đi qua tháng năm chờ đợi
Tình yêu cũng từ phương anh
Lửa rừng bồn chồn góc núi
Tình yêu có từ hai ta
Chẳng đủ gần mà giận dỗi
Nhà xa, mặt trận càng xa
Gặp nhau lần nào cũng vội
Ngày mai chắc là nhiều nắng
Nên sao giăng khắp trên đầu
Ngày mai trấn miền ải Bắc
Tựa lưng vào đêm sông Cầu.
Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phan Lạc Hoa phổ nhạc thành bài hát Tình yêu trên dòng sông quan họ.
Đôi nét về tác giả Đỗ Trung Lai
Đỗ Trung Lai sinh ngày 7/4/1950 tại xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây, sống và làm việc tại Hà Nội. Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.
Nhà thơ Đỗ Trung Lai là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1991. Tốt nghiệp khoa Vật lý, Trường ĐH Quốc gia Hà Nội, nhà thơ Đỗ Trung Lai từng làm giáo viên Trường Văn hoá quân đội, phóng viên rồi phó trưởng phòng báo Quân đội nhân dân cuối tuần. Ngoài làm thơ, làm báo, Đỗ Trung Lai còn vẽ tranh, có phòng thơ, làm báo.
Tác phẩm đã xuất bản: Đêm sông Cầu (thơ, 1990), Anh em và những người khác (thơ, 1990), Đắng chát và ngọt ngào (thơ, in chung, 1991), Thơ và tranh (1998), Người chơi đàn nguyệt ở Hàng Châu (truyện và ký, 2000), Thời thơ ấu của chàng lau sậy (tiểu thuyết, 2008), Lý Bạch - Những bài Đường thi nổi…
>>> Tham khảo thêm: Bài thơ Đêm nay Hoàng Nhuận Cầm và ký ức đẫm màu chia xa
Ý nghĩa của bài thơ Đêm Sông Cầu
Bài thơ “Đêm sông Cầu” là một bản tình ca lãng mạn và đầy chất trữ tình, kết tinh giữa tình yêu đôi lứa với không gian văn hóa đặc trưng vùng Kinh Bắc – nơi có dòng sông Cầu êm đềm và điệu quan họ mượt mà. Tác phẩm thể hiện vẻ đẹp dịu dàng, thủy chung của tình yêu trong thời chiến, đồng thời tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam.
Trên nền bối cảnh chiến tranh, hình ảnh người lính qua sông Hồng, sông Đuống, nhớ về dòng sông Cầu – nơi có cô gái quan họ hiền lành, đợi chờ – gợi lên cảm xúc xa xăm, tiếc nuối nhưng cũng thấm đượm hy vọng và niềm tin. Tình yêu trong thơ không ồn ào mà lặng lẽ, sâu sắc, như lời dặn của người con gái: “Giữ tình yêu như giữ lửa / Đừng quên, đừng tàn, đừng nguôi!”
Ngoài tình yêu đôi lứa, bài thơ còn là lời tri ân quê hương, đất nước, nơi nuôi dưỡng tâm hồn và ký ức người lính. Dòng sông Cầu trong thơ không chỉ là không gian địa lý mà còn là biểu tượng cho quê hương, cho sự dịu dàng, thủy chung và sức sống bền bỉ của tình người trong gian khổ.
Tổng thể, “Đêm sông Cầu” là một bản hòa tấu tinh tế giữa tình yêu, chiến tranh và ký ức dân tộc, mang đậm chất thơ tình thời kháng chiến, với ngôn ngữ trong sáng, hình ảnh giàu nhạc tính và cảm xúc dạt dào.
>>> Tham khảo thêm: Bài thơ Đêm không ngủ của Hàn Mặc Tử và ý nghĩa sâu xa
Khép lại bài thơ "Đêm Sông Cầu", người đọc vẫn còn vương vấn bởi nhịp điệu êm ả, lời thơ nhẹ nhàng như dòng nước trôi – mang theo những tâm sự sâu kín về tình yêu và quê hương.
