Cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên trong bài thơ "Đêm Côn Sơn"
Trong hành trình thơ ca của mình, Trần Đăng Khoa nhiều lần thể hiện tình cảm với lịch sử và đất nước. Bài thơ “Đêm Côn Sơn” là minh chứng rõ rệt, mang đến một bức tranh hòa quyện giữa thơ, thiên nhiên và tâm hồn dân tộc sâu lắng.
Nội dung bài thơ Đêm Côn Sơn - Trần Đăng Khoa
Tiếng chim vách núi nhỏ dần
Rì rầm tiếng suối khi gần khi xa
Ngoài thềm rơi cái lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng
Mờ mờ ông bụt ngồi nghiêm
Nghĩ gì, ông vẫn ngồi yên lưng đền...
...Bỗng đâu vang tiếng sấm rền
Tỉnh ra em thấy trong đền đỏ hương
Ngang trời kêu một tiếng chuông
Rừng xưa nổi gió, suối tuôn ào ào
Đồi thông sáng dưới trăng cao
Như hồn Nguyễn Trãi năm nào về thăm
Em nghe có tiếng thơ ngâm...
*
Ngoài kia nòng pháo ướt đẫm sương khuya...
1968
Đôi nét về tác giả Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Khoa (sinh năm 1958), quê ở Ðiền Trì, xã Quốc Tuấn, huyện Nam Thanh, Hải Dương.
- Trần Đăng Khoa được biết đến vai trò là một nhà thơ, nhà báo,biên tập viên của Tạp chí Văn nghệ Quân đội.
- Từ nhỏ, ông đã nổi tiếng là một thần đồng thơ văn, lên tám tuổi đã có thơ được đăng báo.
- Năm 1968, khi mới chỉ mười tuổi, tập thơ đầu tay là “Từ góc sân nhà em” được NXB Kim Đồng cho xuất bản.
- Ông ba lần được tặng giải thưởng thơ của báo Thiếu niên tiền phong (các năm 1968, 1969, 1971), Giải nhất báo Văn nghệ (1982) và Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật (năm 2000).
- Một số tác phẩm tiêu biểu của ông:
Từ góc sân nhà em (thơ, 1968)
Góc sân và khoảng trời (thơ, 1968)
Thơ Trần Ðăng Khoa (tập 1, 1970)
Khúc hát người anh hùng (trường ca, 1974)....
>>> Tham khảo thêm: Cảm nhận nỗi niềm trong bài thơ "Đêm Buồn" Trần Tế Xương
Ý nghĩa của bài thơ Đêm Côn Sơn
Tưởng niệm và tôn vinh Nguyễn Trãi
Bài thơ mở ra trong không gian tĩnh lặng và thiêng liêng của núi rừng Côn Sơn – nơi gắn liền với danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi. Hình ảnh ông bụt mờ mờ, ngồi yên lặng như hiện thân của Nguyễn Trãi, biểu tượng cho sự uy nghi, trí tuệ và thanh cao.
=> Tác giả thể hiện lòng thành kính, biết ơn và tưởng nhớ một vị anh hùng văn hóa dân tộc.
Giao hòa giữa thiên nhiên, lịch sử và hiện tại
Không gian thơ là một sự kết hợp giữa:
Thiên nhiên: tiếng suối, lá rơi, trăng cao, đồi thông
Lịch sử: bóng dáng của Nguyễn Trãi, đền thiêng, tiếng thơ ngâm
Hiện thực chiến tranh: “nòng pháo ướt đầm sương khuya”
=> Điều đó cho thấy quá khứ và hiện tại hòa quyện, lịch sử không bị lãng quên mà sống động, tiếp sức mạnh tinh thần cho những người đang chiến đấu.
Thể hiện tinh thần yêu nước và sự thức tỉnh lịch sử
Tiếng sấm, chuông chùa, gió nổi, suối ào ào là những hình ảnh giàu tính biểu tượng, báo hiệu sự trỗi dậy của dân tộc trước ngoại xâm.
Từ sự yên tĩnh thiêng liêng → chuyển sang một không khí chuyển động mạnh mẽ
Hồn Nguyễn Trãi như trở về tiếp lửa tinh thần cho cuộc chiến đấu của nhân dân.
>>> Tham khảo thêm: Bài thơ Đèo Cả cùng vẻ đẹp hiện thực trong kháng chiến
Với “Đêm Côn Sơn”, Trần Đăng Khoa đã đưa người đọc vào hành trình cảm xúc xuyên thời gian, từ quá khứ oai hùng đến hiện tại bình yên. Bài thơ là cầu nối thiêng liêng giữa những giá trị truyền thống và tâm hồn con người hiện đại.
