Tổng hợp 2 bài thơ “Uống rượu tiêu sầu” của Cao Bá Quát

Trong lịch sử văn học Việt Nam, ít ai thể hiện nỗi cô đơn và bất mãn với cuộc đời một cách dữ dội như Cao Bá Quát. Bài thơ "Uống rượu tiêu sầu" là một minh chứng điển hình, đậm chất ngang tàng và phóng khoáng.

Uống rượu tiêu sầu bài 1

Chén rượu tiêu sầu - Vịnh nhàn

Ba vạn sáu ngàn ngày là mấy,⁣

Cảnh phù du trông thấy đã nực cười.⁣

Thôi công đâu chuốc lấy sự đời,⁣

Tiêu khiển một vài chung lếu láo.⁣

Ðoạn tống nhất sinh duy hữu tửu,⁣

Trầm tư bách kế bất như nhàn.⁣

Dưới thiều quang thấp thoáng bóng Nam san,⁣

Ngoảnh mặt lại cửu hoàn coi cũng nhỏ.⁣

Khoảng trời đất cổ kim, kim cổ,⁣

Mảnh hình hài không có, có không.⁣

Lọ là thiên tứ, vạn chung.

Tiêu đề bài này trong Văn đàn bảo giám chép là Chén rượu tiêu sầu. Sự nghiệp thơ văn Nguyễn Công Trứ lại cho là của Nguyễn Công Trứ với tiêu đề Vịnh nhàn.

Dịch thơ

Ba mươi sáu ngàn ngày ngắn lắm,

Cuộc phù du chìm đắm buồn cười.

Hơi sức đâu rước lấy chuyện đời,

Giải trí vài chung đôi bạn hữu.

 

Dứt bỏ một đời chỉ có rượu,

Suy tư trăm kế chẳng như nhàn.

 

Dưới ánh dương lẩn khuất ẩn Nam san,

Nhìn ngược lại thế gian xem cũng nhỏ.

Giữa đất trời xưa nay, kim cổ,

Tấm thân người bé nhỏ, có không.

Cứ gì ngàn xe, vạn hộc đong!

                                                     Quân Sơn

>>> Tham khảo thêm: Ý nghĩa của bài thơ "Uống nước nhớ nguồn" trong đời sống

Uống rượu tiêu sầu bài 2

Nghĩ đời mà chán - Chán đời

Thế sự thăng trầm quân mạc vấn,

Yên ba thâm xứ hữu ngư châu.

Vắt tay nằm nghĩ chuyện đâu đâu,

Đem mộng sự đọ với chân thân thì cũng hệt.

Duy giang thượng chi thanh phong,

Dữ sơn gian chi minh nguyệt.

Kho trời chung, mà vô tận của mình riêng.

Cuộc vuông tròn phó mặc khuôn thiêng,

Ai thành thị, ai vui miền lâm tẩu.

Gõ nhịp lấy, đọc câu “Tương tiến tửu”:

“Quân bất kiến:

Hoàng Hà chi thủy thiên thượng lai,

Bôn lưu đáo hải bất phục hồi.”

Làm chi cho mệt một đời.

Tiêu đề bài này trong Văn đàn bảo giám chép là Chán đời, Việt Nam ca trù biên khảo chép là Nghĩ đời mà chán.

Dịch nghĩa

Thế cuộc thăng trầm người chớ hỏi,

Miền sâu khói sóng có làng câu.

Vắt tay nằm nghĩ chuyện đâu đâu,

Đem việc mộng so với thân ta thì cũng giống.

 

Trên sông cao là gió mát,

Giữa vùng núi là trăng sáng.

 

Của trời chung mà vô tận cho riêng mình.

Sự hư thành để mặc tay linh,

Người đô hội, kẻ vui miền rừng rú.

Tự gõ nhịp, hát câu “Cùng nâng rượu”:

“Ta chẳng thấy:

Hoàng Hà là nước xuống từ trời,

Bôn ba đến biển há lại hồi.”

Lo chi mệt cả một đời!

                                         Nguồn: Tình tự thi tập 3

>>> Tham khảo thêm: Quê hương (Giang Nam) - Tổng hợp dàn ý phân tích tác phẩm

Cao Bá Quát trong "Uống rượu tiêu sầu" hiện lên không chỉ là một nhà thơ, mà là một người đang đau đáu với lý tưởng, vùng vẫy trong u mê thời cuộc và tìm lối giải thoát qua men rượu.