Bài thơ Tức cảnh Pác Bó - Phân tích tác giả tác phẩm
Giữa muôn trùng gian khổ, thay vì than vãn, Chủ tịch Hồ Chí Minh chọn cách sống hòa mình với thiên nhiên và nhìn đời bằng ánh mắt lạc quan. Bài thơ “Tức cảnh Pác Bó” chính là một minh chứng sống động cho tâm thế ấy của Người.
Nội dung bài thơ Tức cảnh Pác Bó
Tức cảnh Pác Bó
“Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời cách mạng thật là sang”.
Đôi nét về tác giả Hồ Chí Minh
- Hồ Chí Minh (1890-1969), quê tại xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.
- Người là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng Việt Nam, người đã lãnh đạo nhân dân ta đấu tranh và giành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
- Hồ Chí Minh là một nhà thơ lớn của dân tộc và là Danh nhân văn hóa thế giới.
+ Hồ Chí Minh sáng tác nhiều thể loại, để lại một khối lượng tác phẩm lớn.
+ Văn chính luận: Bản án chế độ thực dân Pháp, Tuyên ngôn độc lập, Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến…
+ Truyện, ký: Vi hành, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu
+ Thơ: Nhật kí trong tù, Thơ Hồ Chí Minh…
>>> Tham khảo thêm: Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ (Minh Huệ) - Phân tích tác giả tác phẩm
Đôi nét về tác phẩm Tức cảnh Pác Bó
- Hoàn cảnh sáng tác: 2/1941 Bác Hồ trở về Tổ quốc, trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng ở trong nước. Khi đó, Người sống và làm việc trong một điều kiện hết sức gian khổ nhưng Bác vẫn vui vẻ lạc quan. Bài thơ Tức cảnh Pác Bó là một trong những tác phẩm Người sáng tác trong thời gian này.
- Bố cục: 2 phần
- Phần 1: 3 câu thơ đầu: Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở hang Pác Bó
- Phần 2: câu thơ cuối: Cảm nhận của Bác về cuộc đời cách mạng
- Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm
- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt
- Nhan đề bài thơ:
- Tức cảnh: Từ một sự việc, một cảnh tượng cụ thể mà viết nên thơ
- Pác Bó: Cốc Bó – nghĩa là đầu suối
→ Từ cảnh thiên nhiên và cuộc sống sinh hoạt nơi hang Pác Bó, Bác Hồ bày tỏ cảm nhận của mình về cuộc đời làm cách mạng
- Giá trị nội dung: Bài thơ khắc họa lại cuộc sống sinh hoạt của Bác ở núi rừng Pác Pó và tinh thần lạc quan, phong thái ung dung, tự tại của người chiến sĩ cách mạng.
- Giá trị nghệ thuật:
- Sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
- Giọng thơ trong sáng, sâu sắc, thể hiện sự lạc quan trong hoàn cảnh khó khăn
- Ngôn từ sử dụng giản dị, đời thường.
Đọc hiểu văn bản Tức cảnh Pác Bó
- Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó
- Cảnh sinh hoạt của Bác
+ Thời gian: sáng- tối
+ Không gian: suối – hang
+ Hành động: ra – vào
→ lối sống giản dị, đều đặn, quy củ của Bác, sự hòa hợp với thiên nhiên, với cuộc sống núi rừng
- Cảnh làm việc của Bác
+ Thức ăn: cháo bẹ, rau măng → thức ăn giản dị mộc mạc, đơn sơ
+ Điều kiện làm việc: bàn đá chông chênh → Khó khăn, thiếu thốn
+ Công việc: dịch sử Đảng → Công việc vĩ đại, quan trọng
→ Cuộc sống và công việc đầy khó khăn của Bác
⇒ Tình yêu thiên nhiên, yêu công việc Cách mạng, luôn làm chủ được cuộc sống dù trong bất kì hoàn cảnh nào
- Cảm nhận của Bác về cuộc đời cách mạng
+ “Sang” – dù sống trong hoàn cảnh khó khăn nhưng Bác luôn cảm thấy thoải mái, sang trọng và vui thích
+ “Sang” - niềm vui, niềm tự hào khi thực hiện được lí tưởng của Bác
⇒ Người có một phong thái ung dung, hiên ngang, chủ động, lạc quan và luôn yêu cuộc sống
→ đây chính là nhãn tự của bài thơ
>>> Tham khảo thêm: Bài thơ Học đánh cờ của Bác Hồ và ý nghĩa sâu sắc ẩn sâu
“Tức cảnh Pác Bó” là bài thơ ngắn nhưng ẩn chứa triết lý sống sâu xa: lấy gian nan làm động lực, lấy kham khổ làm niềm vui, lấy lý tưởng làm kim chỉ nam. Qua đó, ta càng thêm kính phục phong thái ung dung và tinh thần sắt đá của Bác.
