Thơ về Hà Giang - Vẻ đẹp núi đá và tình người sâu nặng
Hà Giang – mảnh đất địa đầu Tổ quốc, nơi núi đá sừng sững hòa quyện cùng mây trời và hoa cỏ, từ lâu đã là nguồn cảm hứng bất tận cho thi ca. Những vần thơ về Hà Giang mang theo tình yêu tha thiết, sâu lắng đến lạ kỳ.
Thơ về Hà Giang hùng vĩ
Mã Pí Lèng
Tác giả: Xuân Diệu
Mã Pí Lèng, danh bất hư truyền:
Sống mũi ngựa, núi cao thẳng đứng
Núi điệp trùng núi tỏa bốn bên,
Đá gan trâu gãy choòng đá cứng.
Sương mù dưới vực vút bay lên,
Bạc lẫn màu cây mờ đỉnh dựng
Yêu đời, họ muốn rộng yêu thương,
Họ muốn trèo đường vào vách núi.
Muốn nhằm Mèo Vạc cưỡi xe nhanh,
Sợ bản Mèo xa chờ đợi muối
Nên tới Đồng Văn, thắng lớn rồi
Họ lại mở đường, còn tiến tới.
Đường đi bao chặng núi non ghen,
Bậc nhất cheo leo Mã Pí Lèng
Lối cũ ngựa thồ đường tức ngực,
Mười một chữ chi quanh quất liền!
Được một đoạn bằng chưa kịp thở,
Mười một chữ chi quần, lại lên
Từ năm chục thước cao, ta bửa,
Búa đập xuống choòng, choòng nảy lửa
Vạt núi đi như mũ ông công,
Như khẩu mía bổ làm hai nửa,
Tạo cho đường mới hiện ra dần,
Phẳng tựa bàn tay ta mở ngửa!
Yếu tim, mắt kém, đương sao nổi,
Trên đã cao vời, dưới lại thâm
Đá nhỏ mới rơi còn lộp bộp,
Sau lôi đá lớn đổ rầm rầm.
Tuột thôi lăn xuống hàng trăm thước,
Cây bốn người ôm cũng vụn tăm
Lên tận cao nguyên, nước đã gay
Uống còn thiếu nữ rửa chân tay.
Mỗi người địu cát sông Nho Quế
Lên được mười cân hết một ngày,
Với địu xi măng xây chiếc bể,
Chứa mưa, dùng xẻng, tạm vần xoay.
Đầu năm cái rét tê cong chiếu
Vừa Hải Dương lên, chăn hãy thiếu
Mới nằm với cũ, sẻ san hơi,
Đốt lửa giữa nhà khuya dọi chiếu.
Ở đây mù đặc, buốt sương sa,
Hiếm củi, khan rừng, cần tính liệu
Muôn nghìn gian khó, có thanh niên
Nam Định, Thái Bình, Cao, Lạng, Tuyên.
Họ đến đo vai cùng vách núi:
Sợ gì! Mình có thẻ Đoàn viên
Nịt thắt lưng da, choòng búa sẵn,
Buộc mình vào núi, họ leo lên.
Dốc như thành vại không nơi bám,
Riêng tuyển đội “thanh niên dũng cảm”
Tạo một đường lửng trên sườn non,
Lấy chỗ đặt chân rồi lấn, hãm.
Đục đá, tra mìn, đốt chạy mìn,
Trên trán mồ hôi còn lấm tấm
Đá nửa hoa cương rắn lắm thay
Mẻ choòng ta lại chữa rèn ngay.
Đôi găng đá sắc đâm cho toạc,
Trong lộn ra ngoài, lại đổi tay
Nhưng hoa mắt ánh, hoa môi nở,
Bất kể mưa thưa hoặc nắng dày!
Núi ngàn năm dậy bước thanh niên,
Đêm lán đỏ đèn vang tiếng hát
Đẹp thay chàng trẻ đứng in trời,
Đôi cánh tay cao giang búa sắt!
Vui khi mìn nổ tiếp theo nhau,
Trăm phát chào mừng rền đại bác
Chị Giàng đục đá hơn nam giới,
Anh Quốc trung kiên, cán bộ mình.
Từ những tấm lòng như lửa mới
Mà đường hạnh phúc mở thênh thênh
Đến nơi Mèo Vạc, ta trông lại
Mã Pí Lèng ơi, ngọn vút xanh!
Hà Giang nghe đá hát
Tác giả: Nguyễn Nhật
Trở về đây nghe đá hát
Khung trời kỷ niệm chưa quên
Tiếng cười em tôi thuở ấy
Ngọt như một bát thắng dền.
Bàn tay ân cần đưa đến
Thơm nồng mấy chén rượu ngô
Bên nàng H’mông bẽn lẽn
Chưa cầm uống đã ngất ngư.
Đồng Văn chiêu hồn lữ thứ
Vông vang hương sắc gọi mời
Cao nguyên như nàng sơn nữ
Đang nằm thả dáng núi đôi.
Để lòng từng đêm thúc hối
Bao giờ mới đến tháng ba
Chợ tình Khâu Vai mở hội
Cho mình lại hát cùng ta.
Con gái Hà Giang
Tác giả: Nguyễn Ngọc Vạn
Là con gái tuổi chưa tròn đôi tám
Nét thơ ngây chưa một chút ưu phiền
Dáng dịu hiền em như một nàng tiên
Tuổi mới lớn em đến trường mỗi sáng
Đôi mắt hiền và nụ cười tỏa nắng
Thương mẹ nghèo phải vất vã bôn ba
Vai áo sờn mồ hôi ướt lưng cha
Em ráng học và đỡ đần giúp mẹ
Đâu như nghe có tiếng người khe khẻ
Đừng bắt em làm người lớn nghe anh
Như con chim nhỏ đậu ở trên cành
Xin đừng hãy làm chi em hoảng sợ
Dẫu vẫn biết là bạc vàng cám giỗ
Lời ngọt ngon là gác tía lầu son
Cuộc sống bây giờ luôn tính thiệt hơn
Thì xin hãy đừng làm em ngã gục
Lửa tình trên Cao Nguyên
Tác giả: Thái Xuân
Nơi gặp gỡ… giữa khung trời hoa mộng
Cảnh thiên thai xao động mối duyên đầu;
Bao nỗi niềm muốn ngỏ với cùng nhau,
Lời hẹn ước sẽ mau thành hiện thực.
Hồn bay bổng, khi tình yêu đánh thức
Nắm tay nhau tiếp sức mạnh cho đời;
Ngọn lửa tình đốt cháy mãi không vơi,
Cổng trời đó Núi Đôi từng chứng giám.
Tục bắt vợ, hát giao duyên nồng thắm
Người H’Mông Hà Giang trọng nghĩa mà;
Với điệu Khèn gọi bạn tình phương xa,
Nhờ tiếng sáo băng qua đèo núi đá.
Đón em gái, miền xuôi lên Quản Bạ
Làm vợ anh lễ tạ trước linh đường;
Tam Sơn này sẽ trở thành quê hương,
Miền đất lạ mến thương lồng kỷ niệm.
Khoảnh khắc ấy, ngỡ như phép mầu nhiệm
Phận và duyên đã chiếm trọn tim này;
Chuyện bây giờ đâu phải giấc mơ bay,
Là hiện thực mê say lòng ngây ngất.
Trao tình nghĩa, hồn nghiêng ngả trời đất
Duyên đôi ta đẹp nhất tựa trăng ngần;
Lời thì thầm gửi gió mộng tình nhân,
Được thêu dệt bản tình ca hạnh phúc.
Nâng bát rượu, mừng vui, cùng nhau chúc
Rừng núi thiêng đến lúc nhận dâu nhà;
Lửa bập bùng sưởi ấm tình đôi ta,
Sắc huyền thoại trên cao nguyên bừng sáng.
Về Hà Giang
Tác giả: Thái Xuân
Hà giang cực bắc là đây
Đường qua khe núi treo mây in hình
Cổng trời cao ngút yên bình
Nơi cao nguyên đá quê mình trời ban.
Rừng xanh đá dựng hùng quan
Hoa tam giác mạch thảm đan nơi này
Núi đôi sững sờ khách ngay
Bồng bềnh cảnh giới đắm say ngỡ ngàng.
Người về với đất hà giang
Vùng biên chấn ải lừng vang một thời
Lời mời chào đón bạn ơi
Về miền biên giới ghé chơi một lần.
Qua thăm phố cổ đồng văn
Ngô đồ thắng cố rượu vần say lâu
Khèn mông gọi bạn nơi đâu
Sáo nài réo rắt bản sâu đang chờ.
Giao duyên hát đối ngẩn ngơ
Khâu vai điểm đến chất thơ mặn nồng
Chợ tình phiên đợi chờ mong
Trao tình say nghĩa say trong mơ màng…
Đến chợ xuân
Tác giả: Thái Xuân
Miền biên viễn, khung trời sắc lộng
Cảnh mùa xuân, lay động nơi này
Rừng đào đỏ thắm đẹp thay
Mận, mơ, hoa trắng làm say lòng người.
Màn sương phủ, khắp nơi bản vắng
Tiếng suối reo, gọi nắng xuân về
Cao nguyên bừng tỉnh sơn khê
Núi non chen đá, hoa lê rạng ngời
Trên triền núi, đàn môi gọi khách
Đến chợ xuân, kẻ mách nhau rằng
Gặp rồi uống rượu cười vang
Bên mâm thắng cố người đang đợi chờ
Khắp ngả chợ, đến giờ nhộn nhịp
Một mùa xuân có dịp nguyện cầu
Hàn huyên tính chuyện mai sau
Chén rượu chúc bạn tình mau mặn nồng
Bao câu chuyện, lời không kể hết
Tình đã trao, ngày tết sum vầy
Bạn đời gặp gỡ từ đây
Khèn H’Mông gọi bạn về xây mộng đào
Câu hát đối, duyên trao mừng lắm
Đứng nhìn nhau, say đắm lạ thường
Xuân về khắc khoải tơ vương
Một mai hỏi cưới người thương đợi chờ.
Thề hẹn ước, ngẩn ngơ thức trắng
Đôi lứa yêu, nghĩa nặng chung tình
Đèn đêm bản nhỏ lung linh
Mùa xuân đã đến bình minh đón Chào.
Hà Giang ơi, Hà Giang
Tác giả: Hoàng Thanh Tâm
Ruộng bậc thang sườn núi
Đá đứng bên chân đồi
Leo lên đèo Cổng Trời
Thấy xuân thì Núi Đôi
Hà Giang cao nguyên đá
Bờ xếp đá ruộng nương
Rêu phủ mái nhà trình
Thơm ngọt vị nếp nương
Núi giăng, giăng hàng hàng
Thành lũy của biên cương
Sương đêm màu thổ cẩm
Sơn nữ ở bản Mông
Gái bản Mông xuống núi
Ra chợ đi lấy chồng
Nhớ ngô thơm mèm mén
Rượu Sán Lùng đêm đông
Hà Giang ơi, Hà Giang
Em địa đầu Lũng Cú
Sơn nữ ở bản Mông
Thổ cẩm đi lấy chồng.
>>> Khám phá thêm: Hoa sứ trong thơ - Hương sắc dịu dàng đầy hoài niệm
Thơ về Hà Giang thơ mộng
Nhớ bạn Hà Giang
Tác giả: Lê Văn Đệ
Sợi nhớ sợi thương anh gửi về em
Mỗi mùa Đông êm đềm vui khép nép
Biên thùy nơi em, đẹp anh luôn nhắc
Duyên dáng yêu kiều đằm thắm vấn vương
Bận ấy bên em anh ngắm má hường
Làn da trắng mịn, vấn vương quyến luyến
Anh biết quê em bốn mùa đẹp lắm
Đẹp nhất mùa Tam Giác Mạch nở hoa
Khắp muôn miền trai gái đẹp gần xa
Du lịch ngắm hoa hát ca trẩy hội
Hà Giang quê em, đến anh không vội
Ước ở chẳng về Hà Nội quê anh
Thăm dinh Vua Mèo cổ kính bao năm
Thăm anh bộ đội tay cầm chắc súng
Nơi cao nguyên đá, triệu năm sừng sững
Thăm cột cờ Lũng Cú Tổ Quốc mình
Bên em em vui ánh mắt lung linh
Khát vọng nơi em bình minh nắng ấm
Làn môi đỏ nụ cười duyên chầm chậm
Anh phải lòng vị ngọt đậm vùng cao
Mùa Xuân quê em thắm sắc hoa Đào
Cành Đào rừng hoa phớt hồng duyên dáng
Anh nhớ quá nhớ tình em lãng mạn
Mùa Tam Giác Mạch nhớ bạn Hà Giang
Xóm núi
Tác giả: Vũ Đan Thành
Xóm nhỏ ven sườn đồi
Sao giống xóm của tôi
Hay là như lối ấy
Tôi ngang qua mấy lần.
Trời chiều sương buông dần
Mơ màng rơi xóm vắng
Thấp thoáng bóng nhà ngang
Làn khói xanh lưng núi.
Pá mế tôi nơi đấy
Sau một ngày lên nương
Quây quần mâm cơm trắng
Thân thương một miền quê.
Bỗng như đang nhớ thế
Thời thả trâu ném còn
Đôi chân chạy lon ton
Đường lượn quanh làng bản.
Xóm nhỏ dãy nhà sàn
Nắng mơ màng sợi nắng
Nắng mơ
Chiều bình an…
Dòng sông Lô
Tác giả: Thái Xuân
Dòng sông Lô, ôm trọn đất Hà Giang
Như dải lụa vắt ngang người thiếu nữ
Nước xanh thẳm, ngỡ Rồng thiêng bất tử
Chảy xuôi dòng, tâm sự với biển khơi.
Bao đời nay, sông ngỏ với đất trời
Nhớ một thuở nước khơi hồn đáy mắt
Cũng e ấp, một màu xanh trong vắt
Đang tỏ tình đón vạt nắng nương dâu.
Dòng sông Lô, khao khát chảy qua cầu
Soi bóng núi Mỏ Neo lồng núi Cấm
Mây vờn gió, gọi trăng sao đằm thắm
Nơi đầu nguồn ngọt lắm gợi tình riêng.
Bên dòng sông, núi đá dựng chân kiềng
Xem lũ trẻ nô đùa chiều gánh nước
Làm xao động, một vùng quê phía trước
Giữa đại ngàn sông ngược núi mộng mơ.
Ôi tình yêu, nước lặng khẽ hôn bờ
Gieo khúc nhạc vần thơ dòng phương Bắc
Lúc hờn dỗi, vô tình như gươm sắc
Nước đục ngầu cuộn lắc sóng sầu vương.
Dòng sông Lô, đan cảm xúc lạ thường
Từng chứng kiến nhiều thương đau biên giới
Thành phố trẻ, Hà Giang thời đổi mới
Đang từng ngày sông đợi viết trường ca.
Mèo Vạc
Tác giả: Đặng Trường Giang
Vượt đỉnh Mã Pì Lèng mây quấn
Thấy sông Nho Quế tít thung sâu
Mèo Vạc! Đá tai mèo bốn phía
Đường vòng, chóng mặt, người nôn nao.
Chợ huyện ồn ào phiên chủ nhật
Ngựa về quây chật gốc sa mu
Rau xanh quả chín đầy “lú cở”
Nắng sớm hừng trên những chóp ô.
Rượu nhắm “thắng cố”, bạn đãi bạn
Trai tráng say mê đám múa khèn
Củi, nước, gạo, dầu lưng ngựa oặt
Chiến sĩ biên phòng vội chuyến lên.
Bay lượn quanh mình, mây tựa bông
Chợ tan, nhạc ngựa lắc đầu dốc
Vượt cầu Tràng Hương, đường mới thông
Về bản, cây khèn bên khẩu súng.
Lửa thiêng Pà Thẻn
Tác giả: Thái Xuân
Điệu nhảy lửa, một miền quê sơn cước
Mang nét riêng cả nước phải ngỡ ngàng
Ở Quang Bình và giải đất Bắc Quang
Người Pà Thẻn Hà Giang về sinh sống.
Sắc huyền thoại, đầy tâm linh truyền thống
Tiếp nối nhau di sản để cho đời
Một kho tàng, phi vật thể phục khơi
Bởi giá trị giàu nhân văn lòng Nam Bắc
Vào mùa xuân gợi nhắc cả núi rừng
Khắp bản làng, no đủ được vui chung
Tạ trời đất cầu mùa màng tốt nhất.
Điệu nhảy lửa, truyền linh hồn phép thuật
Bao chàng trai có sức mạnh phi thường
Tiếng bập bùng, hoang dại lửa tàn vương
Như ảo ảnh một không gian huyền bí.
Trong ngọn lửa, đan xen luồng sinh khí
Hồn đang phiêu lơ lửng như lên đồng
Cả bầu trời, sáng rực ngọn lửa thiêng
Những ánh lửa như sao băng tỏa sáng.
Chân lướt nhẹ, trên than hồng lấp loáng
Rồi thầy mo chợt thăng hoa xuất thần
Màu áo choàng, hòa lẫn lửa đượm than
Điệu nhảy lửa mừng thần linh đẹp quá.
Người Pà Thẻn, như bảo tàng văn hoá
Vũ điệu xuân ấn tượng với bao người
Hà Giang mình, khởi sắc hội muôn nơi
Với tín ngưỡng lửa thiêng lưu truyền mãi.
Nắng của Hà Giang
Tác giả: Nguyễn Thị Thuần
Đây ở Hà Giang nắng gọi thu
Lúa vào mùa đẹp sắc phiêu du
Vào trong lượn gió bay phong nhụy
Nồng ấm quê hương sắc đặc thù.
Phong cảnh như là bút phục hưng
Bức tranh chấm phá nét rưng rưng
Thiên tài nghệ thuật âu là vậy
Giữa cõi tự nhiên đẹp quá chừng.
Có những con đường ôm nắng cong
Qua truông lượn gió xác xao lòng
Nắng màu gợi lại giao thoa phút
Ruộng bậc thang xưa nặng đếm đong.
Quần thể lá xanh nắng vấn vương
Khẽ khàng phát tiết nhạc tiêu tương
Xa xôi trầm lắng mà bung vỡ
Thảo dã Hà Giang phủ kín đường.
Đường kín hồn thơ giao cảm vần
Hương thề chặng cuối gót thanh tân
Mái đầu sương nhuộm bên nhau mãi
Dấu cộng đan thêu rõ giọt ngần.
Hà Giang niềm nhớ
Tác giả: Nguyễn Quốc Sơn
Giữa trời thu nắng bừng lên khắp nẻo
Bầy hoạ mi lảnh lót bản tình ca
Một gam hồng trải khắp đến trời xa
Rừng lộng lẫy khoe màu tam giác mạch.
Cảnh thần tiên níu chân người lữ khách
Đàn nai đùa bên suối lượn rừng lê
Tiếng cu gù gọi bạn đến say mê
Mây ấp núi, thác ngàn ào ạt đổ.
Đàn trẻ thơ vui đùa bên tiểu lộ
Cùng hái hoa, đuổi bướm, ngặt nghẽo cười
Vạt cúc rừng đua nở sắc vàng tươi
Trong bản nhỏ xanh mờ làn khói bếp.
Núi tiếp núi cứ trùng trùng điệp điệp
Đường quanh co uốn lượn dưới ngàn mây
Mã Pí Lèng cảnh hùng vĩ là đây
Mãi ngàn đời soi bóng sông Nho Quế.
Hà Giang ơi, sao mà yêu đến thế
Em gái Mèo diện đẹp xuống chợ xa
Vẳng đâu đây dõng dạc giọng gáy gà
Tiếng khèn ai dặt dìu trong gió thoảng.
Người Hà Giang thật thà mà phóng khoáng
Dáng hiên ngang nơi thế đất địa đầu
Sống chan hòa tình nghĩa thật đậm sâu
Mộc mạc như cây rừng Tây Côn Lĩnh.
Về thăm Hà Giang
Tác giả: Trần Tuấn Hùng
Đường về Hà Giang hun hút xa
Trập trùng rừng đá mây trắng nhòa
Giục giã bước chân người khách lạ
Ngọt lịm mật ong hương bạc hà.
Cổng trời nối cổng trời Quản Bạ
Thấp thoáng sương mù xa mờ xa
Đắm đuối núi đôi, gò bồng đảo
Du cảnh thần tiên, giấc chiêm bao.
Lên Mã Pì Lèng ngắm dòng Nho Quế
Dải lụa mỹ miều uốn khúc say mê
Họa mi hót véo von trên vách núi
Hà Giang vào xuân nao nức niềm vui.
Đỉnh Lũng Cú hiên ngang cờ Tổ quốc
Nơi biên cương đất nước giữ chủ quyền
Tự hào biết bao ông cha thuở trước
Bốn nghìn năm bền vững trọn non sông.
Ngô chen đá vươn tươi xanh sức sống
Người chen đá thành sức mạnh vô song
Cao nguyên đá, đá chồng lên nỗi khổ
Vững một niềm tin theo Đảng, Bác Hồ
Đường về Hà Giang hun hút xa
Đồng Văn có em xa không xa
Đàn môi, khăn hồng em chờ đợi
"Chợ tình Khâu Vai" sưởi ấm lứa đôi.
Em thơ đến trường, rực khăn quàng đỏ
Xây dựng tương lai, dệt những ước mơ
Đường Hạnh Phúc đang thênh thang rộng mở
Tiến kịp miền xuôi, đổi mới từng giờ.
>>> Khám phá thêm: Lắng nghe núi rừng vọng về qua những vần thơ sâu lắng
Hà Giang quê tôi
Tác giả: Thiên Lý
Quê em ở nơi địa đầu Tổ quốc
Rừng nguyên sinh trùng điệp chạm mây ngàn
Ruộng bậc thang trải rộng khắp Hà Giang
Vẻ huyền bí đắm say lòng viễn khách.
Làng Sơn Vỹ bức tranh miền Đông Bắc
Dòng sông Nho tuyệt tác mắc lưng trời
Mã Pì Lèng hùng vĩ đứng chơi vơi
Màu ngọc bích len qua từng vách đá.
Bên thung lũng Sủng Là thôn văn hóa
Nhà của Pao, huyền thoại những công trình
Hoa cải vàng trải thảm rắc lung linh
Mang dấu ấn thời gian còn âm hưởng.
Cao nguyên đá Đồng Văn trông ngất ngưởng
Nắng lồng mây gieo bóng mát mặt hồ
Chốn thâm sơn tạo hóa khéo điểm tô
Người du tử ngỡ bồng lai lạc bước.
Tòa dinh thự Vương Chí Sình thuở trước
Làm chứng nhân lịch sử để bao đời
Phút thả hồn về quá khứ xa xôi
Lòng xúc động kỳ công ghi quốc bảo.
Động Lùng Khúy mang hình thù độc đáo
Thuở nguyên sơ khen ai khéo tạo thành
Đá trập trùng thạch nhũ rớt long lanh
Những hình tượng sáng lòa như dát bạc.
Khi tiếng trống chợ tình bên Mèo Vạc
Đêm mịt mùng tha thiết tiếng khèn môi
Men rượu ngô hương phảng phất bồi hồi
Bay thổn thức qua mùa tam giác mạch.
Em sẽ gửi bài thơ lên trang sách
Ghi ảnh hình yêu dấu của quê hương
Những con sông, từng dãy núi tên đường
Và thắng cảnh xứ Hà Giang huyền bí.
Để vạn nẻo từ nông thôn, thành thị
Cuối chân trời hay ốc đảo xa xăm
Người hàn vi trong kiếp sống âm thầm
Sẽ được biết về danh lam đất Việt.
Thơ về Hà Giang không chỉ miêu tả cảnh sắc hùng vĩ mà còn khắc họa tình người đằm thắm nơi miền sơn cước. Đó là hành trình của cảm xúc, là tiếng lòng vọng vang từ một nơi đẹp đến ngỡ ngàng trong tim người yêu quê hương.
