Tóm tắt sách Dế Mèn Phiêu Lưu Ký - Bài học nhân văn từ chú dế

22:06 26/05/2025 TÓM TẮT SÁCH Tú Quân

“Dế Mèn Phiêu Lưu Ký” của Tô Hoài là viên ngọc quý trong văn học thiếu nhi Việt Nam, mở ra một thế giới côn trùng sống động và đầy màu sắc. Qua hành trình phiêu lưu của chú dế Mèn, người đọc không chỉ được đắm mình trong những cuộc thám hiểm thú vị mà còn khám phá những bài học sâu sắc về sự trưởng thành, tình bạn và hòa bình. Với ngôn ngữ gần gũi, hóm hỉnh, tác phẩm đã chinh phục trái tim nhiều thế hệ. Hãy cùng theo chân Dế Mèn để cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên và những giá trị nhân văn bất hủ.

tom-tat-sach-de-men-phieu-luu-kyKể chuyện Dế Mèn phiêu lưu ký: Phiêu lưu cùng Dế Mèn dũng cảm.

Thông tin chung về sách Dế Mèn Phiêu Lưu Ký

  • Tên sách: Dế Mèn Phiêu Lưu Ký
  • Tác giả: Tô Hoài (1920-2014), nhà văn nổi tiếng Việt Nam với nhiều tác phẩm văn học thiếu nhi và hiện thực phê phán.
  • Thể loại: Văn học thiếu nhi, truyện đồng thoại, phiêu lưu.
  • Năm xuất bản: 1941 (bản đầu tiên); được tái bản nhiều lần bởi Nhà xuất bản Kim Đồng và các nhà xuất bản khác.
  • Nội dung chính:
    Dế Mèn Phiêu Lưu Ký là câu chuyện phiêu lưu của chú dế Mèn, một nhân vật trẻ tuổi, tự cao, và đầy khát vọng khám phá thế giới. Qua hành trình, Dế Mèn trải qua nhiều cuộc gặp gỡ với các nhân vật như Dế Trũi, Châu Chấu, Bọ Ngựa, và dân làng Xiến Tóc, học được bài học về lòng khiêm tốn, tình bạn, và sự đoàn kết. Tác phẩm sử dụng thế giới côn trùng để phản ánh xã hội con người, lồng ghép triết lý sống sâu sắc. Với văn phong sinh động, giàu hình ảnh, sách không chỉ hấp dẫn trẻ em mà còn thu hút người lớn, trở thành tác phẩm kinh điển của văn học Việt Nam.

Mục lục sách Dế Mèn Phiêu Lưu Ký

  1. Bài học đường đời đầu tiên
  2. Dế Mèn bênh vực kẻ yếu
  3. Cuộc săn sắt của Dế Mèn
  4. Châu Chấu Voi và Dế Mèn
  5. Dế Mèn cùng Dế Trũi đến đồng cỏ
  6. Dế Mèn bị bắt ở đầm lầy
  7. Dế Mèn gặp Xiến Tóc
  8. Dế Mèn đấu trí võ sĩ Bọ Ngựa
  9. Dế Mèn cùng Kiến kết đoàn
  10. Dế Mèn trở về quê hương

Tóm tắt nội dung của sách “Dế Mèn Phiêu Lưu Ký”

Phần 1: Khởi đầu hành trình - Bài học đường đời đầu tiên

Câu chuyện bắt đầu với hình ảnh Dế Mèn, một chú dế thanh niên cường tráng, sinh ra trong một gia đình có ba anh em. Chỉ sau hai ngày ở với mẹ, Dế Mèn cùng các anh được mẹ dẫn ra ở riêng để bắt đầu cuộc sống tự lập bên bờ ruộng, cạnh đầm nước. Với ngoại hình khỏe mạnh, đôi càng mẫm bóng, cặp râu oai vệ và hàm răng sắc nhọn, Dế Mèn tự hào về bản thân và thường tự xem mình là “bậc anh hùng”. Tuy nhiên, sự kiêu ngạo và tính nghịch ngợm đã khiến Mèn phạm sai lầm nghiêm trọng.

Chú thường bắt nạt những loài vật yếu hơn, trong đó có Dế Choắt – người hàng xóm ốm yếu, hiền lành. Một lần, vì muốn trêu đùa, Dế Mèn đã khiêu khích chị Cốc, một con chim to lớn, rồi nhanh chóng trốn đi, để lại Dế Choắt chịu hậu quả. Chị Cốc, tưởng nhầm Dế Choắt là kẻ trêu mình, đã mổ chết Dế Choắt. Trước cái chết của bạn, Dế Mèn vô cùng hối hận và nhận ra bài học đắt giá: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn gì cũng mang vạ vào mình.” Bài học đường đời đầu tiên này là bước ngoặt, giúp Dế Mèn nhận thức được sự kiêu căng và thiếu trách nhiệm của mình, đặt nền móng cho hành trình trưởng thành sau này.

Hình ảnh Dế Mèn phiêu lưu ký: Thế giới côn trùng đầy màu sắc.

Phần 2: Những bước chân phiêu lưu đầu tiên

Sau sự kiện đau lòng với Dế Choắt, Dế Mèn bắt đầu hành trình phiêu lưu để khám phá thế giới và tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống. Chú rời khỏi hang ổ quen thuộc, bước vào một thế giới rộng lớn hơn, nơi đầy rẫy những thử thách và cơ hội. Trong chuyến đi này, Dế Mèn vô tình trở thành đồ chơi của hai đứa trẻ, bị nhốt trong một chiếc lồng. Tại đây, chú gặp anh Xiến Tóc, một nhân vật mạnh mẽ nhưng giàu kinh nghiệm, đã dạy cho Dế Mèn bài học về sự khiêm tốn và cẩn trọng. 

Xiến Tóc cắt cụt râu của Mèn để cảnh tỉnh, khiến chú nhận ra rằng sự kiêu ngạo có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Thoát khỏi lồng tù, Dế Mèn tiếp tục hành trình, trở về thăm mẹ và hai anh trai. Chuyến thăm này không chỉ là sự trở về với gia đình mà còn là dịp để Mèn suy ngẫm về những sai lầm trong quá khứ. Chú bắt đầu cảm thấy chán nản với cuộc sống quẩn quanh nơi đồng ruộng và khao khát một hành trình mới để học hỏi, trưởng thành.

Phần 3: Kết nghĩa anh em và chuyến phiêu lưu cùng Dế Trũi

Hành trình thứ hai của Dế Mèn bắt đầu khi chú quyết định rời quê hương để khám phá những chân trời mới. Trên đường đi, Mèn tình cờ cứu Dế Trũi, một chú dế chũi, khỏi nguy hiểm do Bọ Muỗm gây ra. Cảm kích trước hành động trượng nghĩa, Dế Trũi và Dế Mèn kết nghĩa anh em, trở thành bạn đồng hành trong những chuyến phiêu lưu tiếp theo. Hai anh em cùng nhau ngao du, say mê ngắm nhìn cảnh sắc thiên nhiên và trải qua nhiều thử thách. 

Một trong những kỷ niệm đáng nhớ là khi họ ghép cánh sen thành bè để vượt sông. Tuy nhiên, một cơn gió lớn đã đẩy chiếc bè ra giữa dòng nước xiết, khiến cả hai suýt chết đói sau mười ngày lênh đênh. May mắn thay, sóng đã đưa họ vào bờ, nơi họ gặp những cư dân của xóm Đầm Lầy, bao gồm thầy đồ Cóc và Ếch Cốm. Tuy nhiên, sự khoe khoang và kiêu ngạo của những nhân vật này khiến Mèn và Trũi quyết định rời đi, tiếp tục hành trình của mình.

Tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu ký: Văn học thiếu nhi bất hủ.

Phần 4: Tranh hùng và trở thành lãnh đạo

Trong hành trình tiếp theo, Dế Mèn và Dế Trũi đến vùng Cỏ May, một nơi nổi tiếng với tinh thần thượng võ. Tại đây, họ đối đầu với vệ sĩ Bọ Ngựa và Bọ Muỗm, hai nhân vật mạnh mẽ đại diện cho các bộ tộc côn trùng. Với sự dũng cảm và thông minh, Mèn và Trũi chiến thắng trong cuộc tranh hùng, được tôn làm chánh và phó tổng của bộ tộc Châu Chấu. Vai trò lãnh đạo này không chỉ là vinh dự mà còn là cơ hội để Dế Mèn học cách đoàn kết và dẫn dắt cộng đồng. Tuy nhiên, hành trình của họ không hề dễ dàng.

Có lần, Dế Mèn bị bắt giam trong lồng của lão chim Trả, đối mặt với nguy cơ mất mạng. Nhờ sự kiên cường và sự giúp đỡ của bạn bè, Mèn thoát khỏi nguy hiểm, tiếp tục hành trình với tinh thần bất khuất. Những trải nghiệm này giúp Dế Mèn dần trưởng thành, từ một chú dế kiêu ngạo trở thành một thủ lĩnh can đảm, biết suy nghĩ cho cộng đồng.

>>> Tham khảo: Tóm tắt sách Hạt Giống Tâm Hồn

Phần 5: Khát vọng hòa bình và thông điệp đại đồng

Điểm nhấn của “Dế Mèn Phiêu Lưu Ký” là thông điệp về hòa bình và đoàn kết được Tô Hoài gửi gắm qua hành trình của Dế Mèn. Trong những chương cuối, Mèn cùng Dế Trũi và các bạn đồng hành không ngừng đấu tranh chống lại bất công và bạo lực trong thế giới côn trùng. Một trong những khoảnh khắc đáng nhớ là khi Dế Mèn đọc lời hịch kêu gọi “muôn loài cùng nhau kết nghĩa,” thúc đẩy sự đoàn kết giữa các loài vật để xây dựng một thế giới hòa bình. 

Lời kêu gọi này nhận được sự hưởng ứng nhiệt liệt, thể hiện khát vọng về một xã hội đại đồng, nơi tất cả đều là anh em, không còn xung đột hay chia rẽ. Trận chiến cuối cùng trong vương quốc kiến là minh chứng cho trí tưởng tượng tuyệt vời của Tô Hoài, nơi ông khéo léo lồng ghép thông điệp rằng chiến tranh thường bắt nguồn từ những hiểu lầm nhỏ, và chỉ cần tháo gỡ được nút thắt, muôn loài có thể chung sống hòa bình.

Phần 6: Giá trị văn học và giáo dục của tác phẩm

“Dế Mèn Phiêu Lưu Ký” không chỉ là một câu chuyện phiêu lưu mà còn là một tác phẩm giàu giá trị văn học và giáo dục. Về mặt văn học, Tô Hoài đã tạo nên một thế giới côn trùng sinh động, nơi các loài vật được nhân hóa với tính cách, cảm xúc và hành động giống con người. Giọng văn hóm hỉnh, đậm chất thôn quê, kết hợp với những đoạn miêu tả thiên nhiên sống động, đã mang đến cho độc giả một bức tranh làng quê Việt Nam đầy màu sắc. Tác phẩm còn nổi bật bởi cách Tô Hoài lồng ghép các bài học nhân sinh một cách tinh tế, không khô khan. 

Về mặt giáo dục, cuốn sách dạy trẻ em về lòng dũng cảm, sự trượng nghĩa, và tầm quan trọng của việc sửa chữa sai lầm. Hành trình trưởng thành của Dế Mèn từ một chú dế kiêu ngạo đến một thủ lĩnh can đảm là bài học về sự thay đổi và hoàn thiện bản thân. Ngoài ra, thông điệp về hòa bình và đoàn kết trong tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị trong thế giới hiện đại, khuyến khích độc giả sống bao dung và biết chia sẻ.

Sách Dế Mèn phiêu lưu ký: Hành trình trưởng thành của Dế Mèn.

Phần 7: Sức sống trường tồn của tác phẩm

Kể từ khi ra đời năm 1941, “Dế Mèn Phiêu Lưu Ký” đã trở thành một tác phẩm vượt thời gian, được tái bản hơn 100 lần trong nước và dịch ra 15 thứ tiếng, xuất bản tại gần 40 quốc gia. Tác phẩm không chỉ được yêu thích bởi trẻ em mà còn chinh phục cả người lớn nhờ câu chuyện hấp dẫn và những bài học sâu sắc. 

Sự thành công của cuốn sách còn nằm ở khả năng khơi gợi trí tò mò về thế giới tự nhiên và truyền cảm hứng khám phá cho độc giả. Từ sách giáo khoa, truyện tranh, đến phim hoạt hình và nhạc kịch, hành trình của Dế Mèn đã được tái hiện qua nhiều hình thức nghệ thuật, chứng minh sức sống mãnh liệt của tác phẩm. Đặc biệt, việc lồng ghép văn hóa Việt Nam qua bối cảnh làng quê và các loài vật quen thuộc như dế, bọ ngựa, châu chấu đã khiến cuốn sách trở thành cầu nối giữa các thế hệ, lan tỏa tình yêu thiên nhiên và văn học dân tộc.

>>> Đọc thêm: Tóm tắt sách Măt Biếc của Nguyễn Nhật Ánh

Phần 8: Kết luận - Di sản của Tô Hoài

“Dế Mèn Phiêu Lưu Ký” là một kiệt tác của Tô Hoài, không chỉ vì câu chuyện hấp dẫn mà còn bởi những giá trị nhân văn sâu sắc mà nó mang lại. Qua hành trình phiêu lưu của Dế Mèn, người đọc được sống lại tuổi thơ, khám phá thế giới tự nhiên, và học cách đối mặt với sai lầm để trưởng thành. Tác phẩm là minh chứng cho tài năng của Tô Hoài trong việc kết hợp nghệ thuật kể chuyện với thông điệp giáo dục, tạo nên một thế giới đồng thoại vừa gần gũi vừa giàu ý nghĩa. 

Với ngôn ngữ dễ tiếp cận, hình ảnh sống động và bài học vượt thời gian, cuốn sách xứng đáng là món quà quý giá cho mọi lứa tuổi, khơi dậy tình yêu văn học và những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống. Hãy mở trang sách và bước vào hành trình phiêu lưu cùng Dế Mèn để cảm nhận hơi thở của làng quê Việt Nam và những bài học cuộc đời đầy ý nghĩa

------------------------------------------------------------------HẾT----------------------------------------------------------------------------

“Dế Mèn Phiêu Lưu Ký” không chỉ là câu chuyện về hành trình phiêu lưu của một chú dế mà còn là bài học về lòng dũng cảm, sự trượng nghĩa và khát vọng hòa bình. Tô Hoài đã khéo léo khắc họa một thế giới đồng thoại giàu ý nghĩa, nơi mỗi sai lầm là một cơ hội để trưởng thành. Tác phẩm là món quà dành cho mọi lứa tuổi, khơi gợi tình yêu thiên nhiên và văn hóa Việt Nam. Hãy để Dế Mèn dẫn bạn qua những trang sách đầy cảm hứng, nơi những giá trị nhân văn mãi mãi trường tồn cùng thời gian.

Address: Số 68 Thanh Bình, Phường Lộc Hòa, Thành Phố Nam Định, Nam Định

Phone: 0349150552

E-Mail: contact@hocsinhgioi.vn