Ca dao về các loài hoa là kho tàng hình ảnh thơ mộng, dịu dàng mà ông cha ta đã gửi gắm trong từng vần điệu dân gian. Từ hoa mai, hoa đào đến hoa hồng, hoa nhài..., mỗi loài hoa đều mang một ý nghĩa biểu tượng cho tình yêu, phẩm hạnh hay nỗi niềm thầm kín. Những câu ca ấy không chỉ đẹp về ngôn từ mà còn đậm chất nhân văn và hồn quê Việt.
Ca dao tục ngữ về hoa lan thể hiện vẻ đẹp thanh tao, quý phái và sự tinh tế trong tâm hồn người Việt. Hoa lan không chỉ là biểu tượng của sự sang trọng mà còn gắn liền với những phẩm chất cao quý như sự khiêm nhường, bền bỉ và tình yêu thương sâu sắc.
1/
Em tiếc con dao bé mà lại sắc thay
Chuôi sừng bịt bạc về tay ai cầm
Em trái nhân duyên, em chẳng được cầm
Để cho người khác được cầm dao loan
Được như hoa huệ, hoa lan
Thì em cũng chẳng phàn nàn làm chi
Được như hoa cúc hoa quỳ
Thì em cũng bõ một thì chơi hoa
2/
Mai lan cúc trúc, không đúc lại thành hàng
Để lửng lơ bồn chậu, muộn màng nụ bông
3/
Rượu ngon chưa uống đã say
Lựu, lan chưa bẻ đã bay mùi nồng
4/
Lan huệ sầu ai lan khô huệ héo
Lan huệ sầu tình trong héo ngoài tươi
5/
Gió đưa bông lách, bông lan
Bông lê, bông lựu, đố nàng mấy bông?
6/
Trời ơi, nắng miết không mưa
Lan khô, huệ héo thảm chưa quớ trời?
7/
Một mai cúc ngã lan quỳ,
Bậu lo thân bậu lo gì thân qua?
Qua những câu ca dao tục ngữ về hoa lan, ta cảm nhận được nét đẹp văn hóa truyền thống và những giá trị nhân văn sâu sắc mà ông cha ta truyền lại. Hoa lan mãi là hình ảnh đẹp, biểu tượng cho phẩm chất con người và tình yêu thiên nhiên trong tâm hồn người Việt.
Ca dao tục ngữ về hoa nhài thường gợi lên hình ảnh thanh khiết, dịu dàng và hương thơm ngát của loài hoa nhỏ bé nhưng kiên cường. Hoa nhài trong văn hóa dân gian Việt Nam được xem là biểu tượng của tình yêu thuần khiết, sự mộc mạc và tấm lòng son sắt.
1/
Hoa nhài thoang thoảng bay xa
Mùi thơm khác hẳn, thật là có hương
Hoa cúc không sợ thu sương
Để màu ẩn dật, mùi hương đậm đà
Hoa sen mùa hạ nở ra
Ở bùn mà lại không pha sắc bùn
Hoa mai chót vót đỉnh non
Trắng như bông tuyết hãy còn kém xa
Mẫu đơn phú quý gọi là
Hải đường sắc đẹp nhưng mà không hương
Hoa quỳ nhất ý hướng dương
Hoa liễu trong trắng, trông thường như bông
Phù dung mọc ở bên sông
Hoa đào gặp được gió đông mới cười
2/
Càng thắm thì lại càng phai,
Thoang thoảng hoa nhài mà lại thơm lâu.
3/
Trên đầu giắt bông hoa lài
Không cho người hái, nó hoài hoa đi
Trên đầu hoa để làm gì?
Làm thân con gái chỉ có một thì mà thôi
4/
Tiếc đám phù dung mọc chung cỏ dại
Cũng tỷ như hoa lài cặm phải chỗ dơ
5/
– Thiếu chi hoa lý hoa lài,
Mà anh đi chọn hoa khoai trái mùa
– Hoa khoai chịu nắng chịu mưa,
Hoa lài hoa lý chưa trưa đã sầu
6/
Anh đừng tham cái bông quế, bỏ phế cái bông lài
Mai sau quế rụng, bông lài thơm xa
7/
Trăm năm giữ trọn lời nguyền
Sóng xô mược sóng đảo thuyền mược ai
Tình em nghĩa rộng lâu dài
Lòng em nào phải hoa lài trôi sông
8/
Ba cô anh lạ cả ba
Bốn cô anh lạ cả bốn, biết là quen ai?
Anh chỉ quen một cô da trắng tóc dài
Miệng cười như cánh hoa nhài nở nang.
>>>Tìm hiểu sâu hơn tại đây: Top ca dao về các loài hoa hay nhất gợi nhớ tuổi thơ phần 1
9/
Đêm hè gió mát trăng thanh
Em ngồi canh cửi còn anh vá chài
Nhất thương là cái hoa lài
Nhì thương ai đó áo dài tấm thân
Gặp người sao có một lần
Để em thương nhớ tần ngần suốt năm
10/
Trách cha trách mẹ em lầm
Cho nên em phải khóc thầm hôm mai
Trách chàng chẳng dám trách ai
Trách chàng chê nụ hoa nhài không thơm
Những câu ca dao tục ngữ về hoa nhài không chỉ làm phong phú thêm vốn cổ truyền mà còn truyền tải những giá trị tinh thần sâu sắc về tình cảm và cuộc sống giản dị. Hoa nhài mãi là hình ảnh thiêng liêng, gắn bó mật thiết trong đời sống tâm hồn người Việt.
Ca dao tục ngữ về hoa gạo gợi nhớ đến hình ảnh mùa hè rực rỡ với những bông hoa đỏ thắm trên cành, tượng trưng cho sức sống mãnh liệt và tình quê đậm đà. Hoa gạo trong văn hóa dân gian Việt Nam còn mang ý nghĩa của sự kiên cường, lòng trung thành và sự gắn bó bền chặt với cội nguồn.
1/
Em như hoa gạo trên cây
Anh như một đám cỏ may bên đường
Lạy trời cho cả gió sương
Hoa gạo rụng xuống, lại luồn cỏ may
2/
Bao giờ đom đóm bay ra
Hoa gạo rụng xuống thì tra hạt vừng
3/
Trèo lên cây gạo cao cao
Bước xuống hội Gióng vui sao vui vầy
Giáo gươm cờ xí trùng trùng
Hằng năm mở hội tưng bừng vui thay
Nhớ xưa Thánh Gióng tích rày
Uy phong rạng rỡ đến nay còn truyền
4/
Anh trèo lên cây táo
Anh sang qua cây gạo
Mồ hôi chưa ráo
Áo cụt chưa khô
Tai nghe em rớt xuống ao hồ
Tay anh bưng bát thuốc cam lồ cứu em
Hai tay cầm bốn củ khoai lang
Thiếp nói với chàng đến mai hãy nướng
Cực chẳng đã mới ra thân làm mướn
Một ngày ba bốn mươi đông, không sướng chút chi
5/
Bao giờ cho đến tháng ba
Hoa gạo rụng xuống bà già cất chăn
6/
Trèo lên cây gạo cao cao
Thấy cây gỗ mục càng bào càng bong
Trách người làm mối không xong
Để cho đôi lứa long đong thế này
7/
Trèo lên cây gạo con con
Muốn lấy vợ giòn phải nặng tiền cheo
Nặng là bao nhiêu?
Ba mươi quan quý
Mẹ anh có ý mới lấy được nàng
Mai mẹ anh sang, mẹ nàng thách cưới
Bạc thì trăm rưỡi, tiền chín mươi chum
Lụa thì chín tấm cho dày
Trâu bò chín chục đuổi ngay vào làng
Anh sắm được anh mới hỏi nàng
Nếu không sắm đủ chớ vào làng làm chi!
8/
Cây gạo có ma
Cây đa có thần
Những câu ca dao tục ngữ về hoa gạo không chỉ khắc họa nét đẹp thiên nhiên mà còn chứa đựng bao giá trị tinh thần, phản ánh tâm hồn và truyền thống của người Việt. Hoa gạo mãi là biểu tượng gắn bó sâu sắc trong ký ức và lòng người.
Ca dao về hoa quả là những câu hát, tục ngữ dân gian thể hiện sự gần gũi với thiên nhiên và cuộc sống nông thôn. Qua hình ảnh hoa quả, ông cha ta truyền tải nhiều bài học ý nghĩa về tình cảm gia đình, con người và sự gắn bó với đất đai quê hương.
1/
Có hoa có quả mới hay,
Một trăm thứ quả em nay đã từng.
Cứng thì quả ổi còn ương,
Mềm thì quả thị chín vàng đã lâu.
2/
Đại Bình dầu nắng hay mưa
Bưởi thơm, bòng ngọt, anh chưa kịp về
3/
Bến Tre dừa ngọt sông dài
Nơi chợ Mỏ Cày có kẹo nổi danh.
4/
Quê em ba dải cù lao
Có dừa ăn trái có cau ăn trầu.
5/
Quýt đường, vú sữa ngổn ngang,
Dừa xanh Sóc Sãi, tơ vàng Ba Tri
6/
Dừa ơi dừa! Người bao nhiêu tuổi
Mà lá tươi xanh mãi đến giờ
7/
Mưa tháng bảy gãy cành trám
Nắng tháng tám rám cành bưởi
8/
Ba năm mít mới đóng đài
Hoa thơm nở rộ, hoa xoài nở đua
9/
Thân em như quả mãng cầu
Đơm lên quả tử hạc chầu lọng che
10/
Da dẻ vàng khè
Là anh chàng thị
Tròn như lợn ỉ
Là quả dưa vàng
Nằm đất lang thang
Là anh dưa chuột
Mồm nói ngọt xớt
Là mấy cô hồng
Xù xì lắm lông
Là anh cu dứa
Da đỏ như lửa
Là thằng ớt cay
Má mịn hây hây
Cô mơ cô mận
Ruột thì đỏ thắm
Là cái ả đào
Hay rụng xuống ao
Thằng sung chua chát
Da vàng trơn mát
Là quýt với cam
Chua rụng răng hàm
Cô chanh cô khế
Xinh tròn be bé
Em táo đầu nhà
Con bảy con ba
Chị dừa mắn đẻ
Hàm răng to khoẻ
Là bác chuối tiêu
Nằm đất mốc meo
Là anh chàng bí
Thon như cái bị
Là chị bầu xanh
Dáng dài thanh thanh
Cô xoài cô mướp
Mình dài gai góc
Cụ mít nhà ta
Đỏ bóng nước da
Cà chua chính cống
Vỏ xanh ong óng
Chính thị bà cau
Nam nám da nâu
Hồng xiêm, mắc cọp
Xù xì bỏng rộp
Mướp đắng eo ôi
Ngọt mát cả môi
Xin chào cô nhãn
Mặt mày đỏ thắm
Cô vải đang chờ
Mắt mở lơ mơ
Thằng na buồn ngủ.
>>>Tham khảo thêm: Top 10+ câu ca dao về chí công vô tư sâu sắc nhất
Những câu ca dao về hoa quả không chỉ làm phong phú vốn văn hóa dân gian mà còn phản ánh nét đẹp giản dị, mộc mạc trong đời sống người Việt. Hoa quả trong ca dao luôn là biểu tượng của sự sum vầy, ấm no và tình yêu thương bền chặt.
Thông qua những câu ca dao về các loài hoa, ta cảm nhận được nét đẹp tâm hồn và tinh tế của người xưa khi mượn hoa để nói thay lời lòng. Đó là những bài học sâu sắc về tình yêu, đạo đức và cách sống. Dù thời gian trôi qua, những hình ảnh hoa trong ca dao vẫn mãi tỏa hương, sống động trong trái tim người Việt.