Hãy tưởng tượng một ngọn lửa đức tin bùng cháy từ một căn phòng nhỏ ở Giêrusalem, lan tỏa khắp thế giới, bất chấp ngục tù, bão tố, và bắt bớ. Công Vụ Tông Đồ, phần tiếp nối Phúc Âm Luca, là câu chuyện sống động về sự ra đời và phát triển của Hội Thánh sơ khai, được dẫn dắt bởi Chúa Thánh Thần. Từ Lễ Ngũ Tuần, khi các tông đồ nói các thứ tiếng, đến hành trình của Phaolô đến Rôma, sách ghi lại lòng nhiệt thành của Phêrô, sự hoán cải của Phaolô, và những phép lạ làm rung chuyển thế giới cổ đại.
Tại Giêrusalem, một nhóm nhỏ các môn đệ của Chúa Giêsu, khoảng 120 người, tụ họp trong căn phòng nhỏ, lòng đầy hy vọng và lo âu. Chúa Giêsu, sau khi sống lại từ cõi chết, đã hiện ra với họ trong 40 ngày, dặn dò: “Các anh sẽ nhận được sức mạnh của Thánh Thần… và sẽ là chứng nhân của Thầy đến tận cùng trái đất.” Rồi Ngài thăng thiên, để lại lời hứa về một sức mạnh thần linh.
Các tông đồ, dẫn đầu bởi Phêrô, cùng Đức Maria và những người khác, kiên nhẫn cầu nguyện, chuẩn bị cho sứ vụ lớn lao. Nhưng trước tiên, họ cần hoàn thiện nhóm Mười Hai Tông Đồ, vì Giuđa Ítcariốt đã phản bội và tự tử. Qua cầu nguyện và bốc thăm, Mattia được chọn thay thế, sẵn sàng cho hành trình phía trước.
Ngày Lễ Ngũ Tuần đến, và mọi thứ thay đổi mãi mãi. Một luồng gió mạnh tràn vào, những lưỡi lửa xuất hiện trên đầu các tông đồ, và Chúa Thánh Thần ngự xuống, ban cho họ khả năng nói các thứ tiếng. Dân chúng từ khắp nơi – người Parthi, Mêđi, Êlam – tụ họp tại Giêrusalem, kinh ngạc khi nghe Tin Mừng bằng chính ngôn ngữ của mình. Phêrô, từng chối Thầy ba lần, giờ đứng lên, giọng nói đầy uy quyền: “Hãy sám hối, và chịu phép rửa nhân danh Đức Giêsu Kitô!” Bài giảng của ông chạm vào trái tim, khiến 3.000 người gia nhập Hội Thánh. Họ sống chung, chia sẻ tài sản, cầu nguyện, và ăn uống vui vẻ, hình thành cộng đoàn Kitô hữu đầu tiên, đầy tình yêu và đức tin.
Hội Thánh non trẻ bắt đầu tỏa sáng. Một ngày, tại cổng Đền Thờ, Phêrô và Gioan gặp một người què từ lúc mới sinh, xin bố thí. Phêrô nhìn thẳng vào anh, tuyên bố: “Không phải nhờ quyền năng của chúng tôi, nhưng nhờ danh Đức Giêsu Kitô, hãy đứng dậy mà đi!” Người què nhảy múa, ngợi khen Thiên Chúa, thu hút đám đông. Phêrô nhân cơ hội giảng về Chúa Giêsu, Đấng Mêsia bị đóng đinh nhưng đã sống lại.
Dân chúng xúc động, nhưng các lãnh đạo Do Thái tức giận, bắt Phêrô và Gioan, đưa họ ra trước Công nghị. Đối diện với đe dọa, Phêrô, đầy ơn Thánh Thần, tuyên bố: “Chúng tôi không thể không nói về những gì đã thấy và nghe.” Công nghị ngạc nhiên trước sự can đảm, chỉ cảnh cáo rồi thả họ. Trở về, các tông đồ cầu nguyện, và Chúa Thánh Thần lại củng cố, khiến cả căn nhà rung chuyển.
Cộng đoàn tiếp tục lớn mạnh, với nhiều phép lạ. Nhưng không phải ai cũng trung thực. Anania và Sapphira, một cặp vợ chồng, bán đất nhưng gian dối, giữ lại một phần tiền mà giả vờ dâng hết. Phêrô vạch trần: “Ngươi không lừa chúng ta, mà lừa Thánh Thần!” Cả hai lần lượt ngã chết, gây kinh sợ trong cộng đoàn, nhắc nhở rằng Hội Thánh phải thánh thiện.
Dù vậy, các tông đồ không ngừng rao giảng, làm phép lạ, khiến dân chúng kính nể. Các lãnh đạo Do Thái lại bắt họ, nhưng thiên sứ mở cửa ngục, dẫn họ ra, thúc giục: “Hãy tiếp tục rao giảng!” Trước Công nghị, họ khẳng định: “Phải vâng lời Thiên Chúa hơn người phàm.” Gamaliên, một thầy thông luật, khuyên tha họ, và các tông đồ chỉ bị đánh đòn, nhưng vẫn vui mừng vì được chịu khổ vì Chúa.
Hội Thánh phát triển nhanh, nhưng căng thẳng nội bộ xuất hiện. Các tín hữu gốc Hy Lạp phàn nàn rằng góa phụ của họ bị bỏ rơi trong việc phân phối thức ăn. Các tông đồ, không muốn bỏ việc rao giảng, bổ nhiệm bảy phó tế, trong đó Têphanô nổi bật với trí tuệ và ơn thánh. Têphanô làm phép lạ, tranh luận mạnh mẽ, nhưng bị vu cáo báng bổ Đền Thờ và Lề Luật.
>>> Tóm tắt sách Xuất hành chi tiết nhất
Trước Công nghị, ông giảng một bài dài, ôn lại lịch sử Ítraen và tố cáo dân chúng phản bội Thiên Chúa. Đám đông tức giận, ném đá Têphanô đến chết. Trước khi trút hơi thở cuối, ông cầu nguyện: “Lạy Chúa Giêsu, xin nhận lấy linh hồn con!” Cái chết của Têphanô, vị tử đạo đầu tiên, mở ra làn sóng bắt bớ, nhưng cũng gieo mầm Tin Mừng xa hơn.
Bắt bớ khiến các tín hữu tản mác, nhưng Tin Mừng không dừng lại. Philipphê, một phó tế, đến Samaria, rao giảng và làm phép lạ, khiến nhiều người tin, kể cả Simon, một phù thủy nổi tiếng. Phêrô và Gioan đến, đặt tay ban Thánh Thần, nhưng Simon muốn mua quyền năng này, bị Phêrô quở trách: “Tiền bạc của ngươi sẽ cùng ngươi mà hư mất!” Philipphê tiếp tục truyền giáo, gặp một viên thái giám Êthiopia trên đường Gaza, giải thích Kinh Thánh và rửa tội cho ông. Tin Mừng bắt đầu vượt ra khỏi Giêrusalem, chạm đến dân ngoại.
Trong khi đó, Saolô, một người Pharisêu nhiệt thành, quyết tâm tiêu diệt Kitô hữu, xin lệnh bắt họ tại Đamát. Trên đường, một luồng sáng chói lòa làm ông ngã ngựa, và tiếng Chúa Giêsu vang lên: “Saolô, Saolô, tại sao ngươi bắt bớ Ta?” Mù lòa và hoảng sợ, Saolô được dẫn vào Đamát, nơi Anania, một môn đệ, chữa lành và rửa tội cho ông. Saolô, giờ mang tên Phaolô, bắt đầu rao giảng Chúa Giêsu, khiến cả kẻ thù lẫn bạn bè kinh ngạc. Ông đối mặt với âm mưu ám sát, nhưng được các tín hữu giúp trốn thoát.
Tin Mừng tiếp tục lan rộng. Phêrô đến Lyđa, chữa lành một người bại liệt, và tại Gióp, làm một phụ nữ tên Tabitha sống lại, thu hút nhiều người tin. Tại Xêsarê, ông được Chúa dẫn đến nhà Cornêliô, một viên sĩ quan Rôma kính sợ Thiên Chúa.
Trong tầm nhìn, Chúa dạy Phêrô rằng không có gì là ô uế, mở đường cho việc rao giảng cho dân ngoại. Khi Phêrô giảng, Chúa Thánh Thần ngự xuống trên Cornêliô và gia đình, khiến họ nói tiếng lạ. Phêrô rửa tội cho họ, đánh dấu bước ngoặt: Tin Mừng không chỉ dành cho người Do Thái. Trở về Giêrusalem, Phêrô giải thích với các tín hữu rằng Chúa muốn cứu rỗi mọi dân tộc.
Hội Thánh sơ khai, như ngọn lửa được Chúa Thánh Thần thổi bùng, tiếp tục lan tỏa từ Giêrusalem ra khắp thế giới, bất chấp bắt bớ và tranh cãi. Phêrô đã mở cửa cho dân ngoại, và giờ đây, Phaolô, từ một kẻ bắt bớ trở thành chứng nhân nhiệt thành, dẫn đầu sứ vụ đưa Tin Mừng đến những vùng đất xa xôi. Từ Antiôkhia đến Hy Lạp, câu chuyện của Hội Thánh là hành trình của đức tin, thử thách, và sự đoàn kết, với Chúa Thánh Thần luôn dẫn đường. Các tông đồ đối mặt với âm mưu, ngục tù, và cả những khác biệt nội bộ, nhưng không gì có thể dập tắt ngọn lửa Tin Mừng.
Phêrô trở về Giêrusalem, đối diện với những tín hữu gốc Do Thái nghi ngờ việc ông rửa tội cho Cornêliô, một người ngoại. Ông kể lại tầm nhìn từ Chúa, khi Ngài phán: “Những gì Thiên Chúa tuyên bố là thanh sạch, ngươi không được coi là ô uế.” Ông giải thích rằng Chúa Thánh Thần đã ngự xuống trên dân ngoại, chứng minh ý muốn cứu rỗi mọi dân tộc.
Cộng đoàn chấp nhận, ngợi khen Thiên Chúa vì đã mở cửa cho dân ngoại. Trong khi đó, các tín hữu bị bắt bớ rời Giêrusalem, mang Tin Mừng đến Antiôkhia, nơi họ lần đầu được gọi là “Kitô hữu”. Barnaba đến Antiôkhia, thấy ơn Chúa hoạt động, và mời Phaolô cùng rao giảng. Cộng đoàn ở đây lớn mạnh, gửi viện trợ cho anh em ở Giuđê trong cơn đói kém.
Nhưng thử thách không ngừng. Vua Hêrôđê Agrippa I, muốn lấy lòng dân Do Thái, bắt bớ Hội Thánh. Ông giết tông đồ Giacôbê và giam Phêrô, định xử tử ông sau lễ Vượt Qua. Cộng đoàn cầu nguyện không ngừng, và phép lạ xảy ra: một thiên sứ hiện đến, phá xiềng, dẫn Phêrô ra khỏi ngục.
Phêrô, ngỡ mình đang mơ, đến nhà Maria, mẹ của Máccô, nơi các tín hữu đang cầu nguyện. Họ kinh ngạc khi thấy ông, và Phêrô kể lại sự giải thoát kỳ diệu. Hêrôđê, tức giận, trừng phạt lính canh, nhưng không lâu sau, ông chết vì kiêu ngạo, bị Chúa trừng phạt. Tin Mừng tiếp tục lan rộng, bất chấp đàn áp.
Phaolô và Barnaba, được Chúa Thánh Thần sai đi, bắt đầu hành trình truyền giáo thứ nhất từ Antiôkhia. Họ đến Chypre, rao giảng trong các hội đường, và gặp tổng trấn Sergiô Paulô, người muốn nghe Tin Mừng. Một phù thủy tên Elyma chống đối, nhưng Phaolô, đầy Thánh Thần, khiến hắn mù lòa, khiến tổng trấn tin theo.
Họ tiếp tục đến Tiểu Á, tại Antiôkhia Pisidia, Phaolô giảng rằng Chúa Giêsu là Đấng Mêsia, hoàn thành lời hứa với Ítraen. Dân ngoại hoan hỉ, nhưng người Do Thái ghen tức, xúi giục bắt bớ. Phaolô tuyên bố: “Chúng tôi quay về phía dân ngoại!” Họ đến Iconiô và Lystra, nơi Phaolô chữa một người què, nhưng bị dân chúng lầm tưởng là thần thánh. Khi người Do Thái xúi giục ném đá Phaolô, ông sống sót, tiếp tục hành trình, củng cố các cộng đoàn.
Trở về Antiôkhia, Phaolô và Barnaba báo cáo về thành công của sứ vụ, nhưng tranh cãi nảy sinh. Một số tín hữu gốc Do Thái đòi người ngoại phải chịu cắt bì và tuân Luật Môsê. Hội Thánh tổ chức Công đồng Giêrusalem, nơi Phêrô khẳng định: “Thiên Chúa không phân biệt, ban Thánh Thần cho cả dân ngoại.” Giacôbê đề nghị chỉ yêu cầu người ngoại tránh thờ ngẫu tượng, đồ cúng, và tiết động vật. Thư công đồng được gửi đi, mang lại hòa bình. Phaolô và Barnaba, dù chia tay vì bất đồng về Máccô, tiếp tục sứ vụ. Phaolô, cùng Sila, bắt đầu hành trình truyền giáo thứ hai.
Trong hành trình thứ hai, Phaolô đến Philipphê, gặp Lydia, một phụ nữ buôn vải tím, người mở lòng tin Chúa và mở nhà đón các tông đồ. Một cô gái bị quỷ ám tiên tri bị Phaolô trục xuất, khiến chủ cô tức giận, tố cáo Phaolô và Sila. Họ bị đánh đòn, nhốt tù, nhưng phép lạ xảy ra: động đất phá xiềng, mở cửa ngục. Người cai ngục, sợ hãi, hỏi: “Tôi phải làm gì để được cứu?” Phaolô đáp: “Hãy tin vào Chúa Giêsu!” Ông và gia đình chịu rửa tội, trở thành tín hữu. Phaolô đến Thessalonica, giảng trong hội đường, nhưng bị dân chúng xúi giục đuổi đi.
Ông đến Bêrêa, nơi dân chúng chăm chú lắng nghe, nhưng lại bị người Thessalonica truy đuổi. Phaolô đến Athêna, tranh luận với các triết gia tại đồi Areopagus, giảng về “Vị Thiên Chúa Không Biết”: “Ngài là Đấng các ông thờ mà không biết!” Một số người tin, nhưng đa số chế giễu.
Phaolô đến Côrintô, gặp Aquila và Priscilla, cùng làm nghề may lều. Ông rao giảng, thành lập cộng đoàn, nhưng người Do Thái chống đối, khiến ông tuyên bố tập trung cho dân ngoại. Chúa hiện ra trong thị kiến, khích lệ: “Đừng sợ, cứ giảng, vì Ta ở với ngươi.” Phaolô ở lại Côrintô 18 tháng, củng cố Hội Thánh. Tổng trấn Galliô từ chối xét xử Phaolô, giúp ông an toàn. Ông trở về Antiôkhia, rồi bắt đầu hành trình thứ ba, đến Êphêsô. Tại đây, ông gặp các môn đệ chưa nhận Thánh Thần, đặt tay ban ơn, khiến họ nói tiếng lạ. Phaolô giảng trong hội đường, làm nhiều phép lạ, như dùng khăn của ông chữa bệnh. Một số phù thủy từ bỏ tà thuật, đốt sách ma thuật. Tuy nhiên, Demetriô, một thợ bạc, xúi giục dân chúng vì sợ mất lợi nhuận từ việc thờ nữ thần Artemis. Đám đông gây rối, nhưng viên thư ký thành phố giải tán, bảo vệ Phaolô.
Phaolô, cảm nhận sứ vụ sắp kết thúc, quyết định trở về Giêrusalem. Ông đến Macedonia, Troas, nơi ông giảng dài đến nửa đêm, khiến một thanh niên tên Eutykhô ngủ gật, ngã từ lầu ba. Phaolô làm anh sống lại, tiếp tục khuyến khích cộng đoàn. Tại Milê, ông gặp các trưởng lão Êphêsô, từ biệt với nước mắt, tiên báo về thử thách: “Tôi biết sau khi tôi đi, sẽ có sói dữ xâm nhập đàn chiên.” Ông giao phó họ cho Chúa, nhắc nhở sống hy sinh như ông: “Cho thì có phúc hơn nhận.” Cộng đoàn quỳ cầu nguyện, tiễn ông với lòng đau buồn.
Ngọn lửa Tin Mừng, được Chúa Thánh Thần thổi bùng từ Giêrusalem, giờ đây cháy sáng khắp vùng đất dân ngoại, nhờ lòng nhiệt thành của Phaolô. Nhưng con đường truyền giáo của ông không hề dễ dàng. Từ Giêrusalem đến Rôma, Phaolô đối mặt với bắt bớ, ngục tù, bão tố, và âm mưu ám sát. Dù vậy, không gì có thể ngăn ông rao giảng về Chúa Giêsu, Đấng đã biến đổi ông từ kẻ bắt bớ thành chứng nhân trung kiên. Trong những ngày cuối của hành trình, Phaolô không chỉ mang Tin Mừng đến trung tâm đế quốc Rôma mà còn để lại di sản đức tin, chứng minh rằng Hội Thánh sẽ tiếp tục lớn mạnh, bất chấp mọi thử thách, dưới sự dẫn dắt của Chúa.
Phaolô, sau khi từ biệt các trưởng lão Êphêsô với nước mắt, lên tàu hướng về Giêrusalem, lòng đầy quyết tâm dù biết thử thách đang chờ. Tại Tyrô, các tín hữu cầu xin ông đừng đi, nhưng Phaolô kiên định. Ở Xêsarê, tiên tri Agabô buộc dây lưng Phaolô, tiên báo: “Người mang dây lưng này sẽ bị trói tại Giêrusalem!” Các môn đệ khóc lóc, nhưng Phaolô đáp: “Tôi sẵn sàng không chỉ bị trói mà còn chết vì danh Chúa Giêsu!”
Tại Giêrusalem, ông gặp Giacôbê và các trưởng lão, báo cáo về sứ vụ giữa dân ngoại. Để xoa dịu người Do Thái, Phaolô tham gia nghi thức thanh tẩy tại Đền Thờ, nhưng đám đông nhận ra ông, hét lên: “Hắn dạy dân chống lại Lề Luật!” Họ lôi ông ra đánh, và chỉ có sự can thiệp của quan quân Rôma mới cứu ông khỏi cái chết. Bị trói, Phaolô xin nói với dân chúng, kể lại câu chuyện hoán cải trên đường Đamát. Nhưng khi ông nhắc đến sứ vụ cho dân ngoại, đám đông lại gào thét, đòi giết.
Đêm đó, trong ngục, Chúa hiện ra an ủi Phaolô: “Hãy vững tâm, như ngươi đã làm chứng ở Giêrusalem, ngươi cũng sẽ làm chứng ở Rôma.” Trước Công nghị Do Thái, Phaolô khéo léo chia rẽ họ bằng cách tuyên bố: “Tôi bị xét xử vì niềm tin vào sự sống lại!” Người Pharisêu ủng hộ, nhưng người Sađốc phản đối, gây hỗn loạn. Quan quân đưa Phaolô về đồn, nhưng hơn 40 người Do Thái âm mưu ám sát ông.
Cháu trai Phaolô phát hiện, báo cho quan quân, và Phaolô được hộ tống an toàn đến Xêsarê, giao cho tổng trấn Phêlích. Trước Phêlích, Phaolô biện hộ, khẳng định ông chỉ rao giảng đức tin chân chính, không gây rối. Phêlích, dù thấy ông vô tội, giữ ông hai năm trong ngục, hy vọng nhận hối lộ. Khi Phéttô thay thế, người Do Thái lại tố cáo, nhưng Phaolô, với tư cách công dân Rôma, kháng cáo: “Tôi xin kêu lên Hoàng đế!”
>>> Nội dung cuốn sách tương tự: Công vụ các sứ đồ
Trước khi bị giải đến Rôma, Phaolô được đưa ra trước vua Agrippa và hoàng hậu Bernikê. Ông kể lại hành trình hoán cải, từ kẻ bắt bớ thành sứ giả của Chúa Giêsu, nhấn mạnh sứ vụ rao giảng cho dân ngoại. Agrippa, xúc động, nói: “Chút nữa là ngươi thuyết phục ta trở thành Kitô hữu!” Ông đồng ý rằng Phaolô vô tội, nhưng vì đã kháng cáo, ông phải đến Rôma. Hành trình trên biển đầy hiểm nguy.
Một cơn bão dữ dội đe dọa nhấn chìm con tàu chở 276 người. Thủy thủ hoảng loạn, nhưng Phaolô, được thiên sứ báo mộng, trấn an: “Không ai mất mạng, chỉ tàu sẽ hư!” Ông khuyến khích mọi người ăn uống, cảm tạ Chúa, và khi tàu đắm gần đảo Malta, tất cả được cứu. Tại Malta, dân chúng nể phục khi Phaolô không chết dù bị rắn độc cắn, và ông chữa lành nhiều người, khiến họ tin vào Tin Mừng.
Cuối cùng, Phaolô đến Rôma, sống trong cảnh tù đày nhưng được tự do rao giảng. Ông gặp các lãnh đạo Do Thái, giải thích rằng Chúa Giêsu là Đấng Mêsia, nhưng nhiều người không tin, khiến ông tuyên bố: “Tin Mừng này sẽ được loan báo cho dân ngoại, và họ sẽ nghe!”
Trong hai năm, Phaolô đón tiếp mọi người, giảng dạy về Nước Thiên Chúa với lòng nhiệt thành không mệt mỏi. Hội Thánh tại Rôma lớn mạnh, và Tin Mừng tiếp tục lan tỏa, đúng như lời Chúa Giêsu: từ Giêrusalem đến tận cùng trái đất. Câu chuyện khép lại với hình ảnh Phaolô, dù trong xiềng xích, vẫn là ngọn lửa không thể dập tắt, truyền cảm hứng cho Hội Thánh muôn đời.
Công Vụ Tông Đồ là ngọn lửa đức tin cháy sáng từ Giêrusalem đến Rôma, kể câu chuyện Hội Thánh sơ khai vượt qua bắt bớ, ngục tù, và bão tố để lan tỏa Tin Mừng. Từ Lễ Ngũ Tuần, khi Phêrô kêu gọi 3.000 người sám hối, đến hành trình của Phaolô, người bị rắn cắn nhưng vẫn rao giảng tại Malta, sách là minh chứng sống động cho sức mạnh của Chúa Thánh Thần.
Các phép lạ, như Phêrô chữa người què, hay lòng can đảm của Têphanô trước cái chết, truyền cảm hứng về đức tin kiên định. Sách không chỉ dành cho sinh viên thần học hay người nghiên cứu lịch sử Kitô giáo, mà còn cho bất kỳ ai muốn tìm thấy hy vọng trong nghịch cảnh. Hãy tự hỏi: Bạn sẽ làm gì để mang “ngọn lửa” đức tin đến thế giới? Thử bắt đầu bằng một hành động nhỏ – chia sẻ niềm tin, cầu nguyện, hay tìm hiểu thêm về Hội Thánh – để cảm nhận sức mạnh của Tin Mừng, như Phaolô đã làm trong xiềng xích tại Rôma!
------------------------------------------------------------------HẾT----------------------------------------------------------------------------
Công Vụ Tông Đồ là ngọn lửa đức tin cháy sáng từ Giêrusalem đến Rôma, kể câu chuyện Hội Thánh sơ khai vượt qua bắt bớ, ngục tù, và bão tố để lan tỏa Tin Mừng. Từ Lễ Ngũ Tuần, khi Phêrô kêu gọi 3.000 người sám hối, đến hành trình của Phaolô, người bị rắn cắn nhưng vẫn rao giảng tại Malta, sách là minh chứng sống động cho sức mạnh của Chúa Thánh Thần. Hãy tự hỏi: Bạn sẽ làm gì để mang “ngọn lửa” đức tin đến thế giới? Thử bắt đầu bằng một hành động nhỏ – chia sẻ niềm tin, cầu nguyện, hay tìm hiểu thêm về Hội Thánh – để cảm nhận sức mạnh của Tin Mừng, như Phaolô đã làm trong xiềng xích tại Rôma!
Address: 15/16B Đ. Quang Trung, Phường 8, Gò Vấp, Hồ Chí Minh, Vietnam
Phone: 0349150552
E-Mail: contact@susach.edu.vn