Ca dao về cây cầu luôn mang trong mình những hình ảnh thân thuộc và ý nghĩa sâu sắc của làng quê Việt Nam. Những câu ca dao không chỉ là lời hát, lời thơ mà còn là sợi dây kết nối tình cảm, gắn bó cộng đồng qua nhiều thế hệ. Qua hình ảnh cây cầu, ta cảm nhận được sự bền bỉ, vững chãi của tình làng nghĩa xóm, đồng thời là dấu ấn của những kỷ niệm giản dị mà quý giá.
Trong kho tàng ca dao dân gian Việt Nam, hình ảnh cây cầu không chỉ đơn thuần là công trình giao thông nối liền hai bờ sông hay hai làng quê mà còn mang nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc, biểu tượng cho sự gắn kết, tình cảm và cuộc sống mộc mạc của người dân vùng đồng bằng.
Cầu biểu tượng của sự kết nối
Cây cầu xuất hiện như một điểm nối liền không gian, nối liền con người với con người, nối liền những trái tim yêu thương, những tình làng nghĩa xóm. Qua ca dao, cây cầu là nơi hẹn hò của đôi lứa, là nơi tiễn biệt hay gặp gỡ, là chốn ghi dấu bao kỷ niệm thân thương của tuổi thơ, của tình bạn, tình yêu và tình nghĩa gia đình.
Cầu hình ảnh gợi nhớ ký ức quê hương
Nhiều câu ca dao ca ngợi cây cầu gỗ cũ kỹ bắc qua con sông nhỏ, cây cầu tre thân thuộc với bao câu chuyện dân gian, làm nên hồn quê đậm đà. Hình ảnh cây cầu còn thể hiện sự giản dị, chân chất của cuộc sống nông thôn, nơi mà mọi người chung tay xây dựng, cùng nhau đi qua những khó khăn gian khổ.
Cầu biểu tượng của sự vững bền và bền lâu
Cầu không chỉ là vật chất mà còn mang ý nghĩa tinh thần về sự vững chắc, bền lâu trong tình cảm con người. Tình yêu đôi lứa, tình bạn, tình quê hương cũng như cây cầu vững vàng vượt qua thời gian, giữ vững sự gắn bó không thể tách rời.
Cầu trong ca dao như một không gian văn hóa
Nơi cây cầu là bối cảnh cho nhiều hoạt động sinh hoạt, là nơi trao gửi tâm tình, là hình ảnh đẹp đẽ trong các mùa lễ hội, mùa thu hoạch, hoặc trong những lời ru, lời hát, lời chúc của người xưa.
Hình ảnh cây cầu trong ca dao không chỉ là phương tiện nối đôi bờ mà còn là biểu tượng của nghĩa tình, nhân duyên và thử thách trong cuộc sống. Qua từng vần thơ mộc mạc, cây cầu hiện lên với biết bao cung bậc cảm xúc: khi đậm đà tình mẫu tử, lúc thắm thiết duyên đôi lứa, khi lại thấm đẫm nỗi chia xa. Đó là nét đẹp văn hóa đầy nhân văn của hồn dân tộc Việt.
Qua hình ảnh những cây cầu tre lắc lẻo, cầu ván mỏng manh hay cầu Ô Thước huyền thoại, ông cha ta đã gửi gắm bao cung bậc cảm xúc đời thường – từ thương nhớ, chờ đợi đến niềm tin và hy vọng vào một mối duyên bền chặt.
1/
Em đi lên xuống cầu dừa
Lấy ai có chửa đổ thừa cho anh
2/
Ví dầu cầu ván đóng đinh,
Cầu tre lắc lẻo gập ghềnh khó đi.
Khó đi mẹ dắt con đi,
Con đi trường học mẹ đi trường đời.
3/
Khó đi bậu vẫn cứ đi,
Mượn ly uống rượu, mượn đờn đánh chơi.
4/
Cô kia bới tóc đuôi gà
Nắm đuôi cô lại hỏi nhà cô đâu?
Nhà tôi ở giữa đám dâu
Phía trên đám đậu, đầu cầu ngó qua
Ngó qua thấy bắp trổ cờ
Thấy dưa trổ nụ, thấy cà trổ bông
5/
Cầu tre lắc lẻo anh thắt thẻo ruột gan.
Sợ em đi chửa quen đàng,
Rủi em có mạnh hệ, lỡ làng duyên anh…
6/
Gỗ trắc đem lát ván cầu
Yên sào đem nấu với đầu tôm khô
7/ Bằng lăng chặt khúc bắc cầu
Đặng anh qua lại giải sầu cho em
>>>Đọc thêm để hiểu rõ hơn: Top ca dao về các loài hoa hay nhất gợi nhớ tuổi thơ phần 2
8/
Xa nhau anh muốn lại gần,
Cầu không tay vịn, anh lần anh qua.
9/
Bước xuống cầu, cầu oằn, cầu oại,
Bước xuống tàu, tàu chạy, tàu nghiêng.
Em thương anh bóp bụng đừng phiền,
Đợi anh về xứ kiếm tiền cưới em.
10/
Cầu nào cao bằng cầu danh vọng,
Nghĩa nào trọng bằng nghĩa tao khang.
11/
Anh đi qua cầu sắt,
Anh nắm tay em thật chắc, miệng hỏi gắt chung tình.
Bướm xa bông tại nhụy, anh xa mình tại ai?
12/
Thương thương, nhớ nhớ, sầu sầu
Một ngày ba bận ra cầu đứng trông
Thấy người nam, bắc, tây, đông
Thấy người thiên hạ mà không thấy chàng.
13/
Anh về xẻ ván cho dày,
Bắc cầu sông Cái cho thầy mẹ sang
Thầy mẹ sang em cũng theo sang
Đò dọc quan cấm, đò ngang không chèo.
14/
Cầu cao ván yếu gió rung,
Em không đi được cậy cùng có anh.
15/
Thương chàng vô lượng, vô cân
Cầu không tay vịn cũng lần mà qua
16/
Sông cách sông, thủy cách thủy,
Em xe sợi chỉ, em bắc cây cầu,
Để cho anh sang mà giảm mối sầu tương tư.
17/
Gái Cầu Bông như rồng như Phụng
Trai Bến Lức mặt mụn thấy ghê
Em ơi đừng có nói mê
Có ngày rồng phụng cũng về với anh.
18/
Cầu Cái Răng nước băng băng chảy
Dạ anh thương người em gái chèo xuồng
Anh ơi nếu thật lòng thương
Cậy mai dong tới tỏ tường với má ba
19/
Cầu cao ván yếu, con ngựa nhỏ xíu, nó chạy tứ linh.
Em đi đâu tăm tối một mình,
Hay là em có tư tình với ai?
20/
Bên này sông em bắc cầu mười hai tấm ván.
Bên kia sông em lập cái quán hai tầng,
Ba nơi đi nói, không ưng,
Bán buôn nuôi mẹ, cầm chừng đợi anh.
21/
Bước lên cầu ván mỏng, miếng ván cong vòng,
Thấy em mê cờ bạc, trong lòng hết thương.
22/
Muốn sang thì bắt cầu kiều
Muốn con hay chữ, thì yêu lấy thầy
23/
Cầu nào cao bằng cầu Cái Cối
Gái nào giỏi bằng gái Bến Tre
24/
Sông sâu biết bắc mấy cầu
Thân em là gái biết hầu mấy nơi
25/
Biết rằng đâu đã hơn đâu
Cầu tre vững nhịp hơn cầu thượng gia
Bắc thang lên thử hỏi ông trăng già
Phải rằng phận gái hạt mưa sa giữa trời?
26/
Mồng tơi bắc chả nên cầu
Chàng về xẻ gỗ bắc cầu em sang
Chỉ xanh, chỉ đỏ, chỉ vàng
Một trăm thứ chỉ bắc ngang đầu cầu
Nào em đã có chồng đâu
Mà chàng đón trước rào sau làm gì
27/
Ở gần sao chẳng sang chơi
Để em hái ngọn mồng tơi bắc cầu
Bắc cầu anh chẳng đi cầu
Để tốn công thợ để sầu lòng em
28/
Tiếng ai tha thiết bên cầu
Có phải nhân ngãi ăn trầu thì sang?
29/
Cầu ao ván yếu gập ghềnh
Chân lần tay dắt chung tình đi qua
30/
Chiều chiều vịt lội mênh mông
Cầu trôi ván nổi ai bồng em qua
31/
Tìm em chẳng thấy em đâu
Lội sông chẳng tới, qua cầu lại xa
Bây giờ trông thấy em ra
Lội sông cũng được, cầu xa lại gần
32/
Bao giờ sông hẹp bằng ao,
Bắc cầu chiếc đũa qua trao lời nguyền
33/
Chừng nào cầu sắt gãy hai
Sông Sài Gòn lấp cạn anh sai lời nguyền
34/
Dầu mà nước ngập bờ sông,
Cầu trôi nhịp giữa, tôi cũng không bỏ nàng
35/
Em thương nhớ ai ngơ ngẩn bên đầu cầu
Lược thưa biếng chải, gương tàu biếng soi
36/
Qua cầu ngả nón trông cầu
Cầu bao nhiêu nhịp dạ sầu bấy nhiêu
37/
Xin anh hãy cứ an tâm,
Trước sau rồi cũng bắt cầu đẹp duyên
38/
Vì tằm em phải chạy dâu
Vì chồng em phải qua cầu đắng cay
39/
Qua cầu một trăm cái nhịp
Em không theo kịp kêu bớ hỡi chàng
Cái điệu tào khang sao chàng vội dứt
Đêm nằm nghỉ tức, giọt lệ tuôn rơi
Nhón chân lên kêu: Bớ hỡi trời!
Ai bày mưu cho bạn, bạn dứt nơi ân tình
40/
Ai ngờ anh lại phỉnh mình,
Qua cầu rút ván để mình bơ vơ
41/
Qua cầu lột ván tháo đinh
Người thương ở bạc với mình không hay
>>>Xem thêm kiến thức bổ trợ: Top ca dao về các loài hoa hay nhất gợi nhớ tuổi thơ phần 1
42/
Cây khô chết đứng chẳng xứng duyên đầu
Mưa giông anh không sợ, mà sợ cây cầu bắc ngang
43/
Không đi thì nhớ thì thương
Đi thì lại mắc cái mương, cái cầu
Không đi thì nhớ thì sầu,
Đi thì lại mắc cái cầu, cái mương
44/
Nào khi gánh nặng anh chờ
Qua cầu anh đỡ bây giờ quên anh!
45/
Ba má em tham ruộng đầu cầu
Tham nhà con một, tham trâu đầy chuồng
46/
Cầu Ô Thước trăm năm giữ vẹn,
Sông Ngân hà mãi mãi không phai
Sợ em ham chốn tiền tài,
Dứt đường nhân nghĩa lâu dài bỏ anh
47/
Ô thước kỳ hình nhi thiên lý
Ai ai có trí bằng trí Khổng Minh
Gương linh tỏ rạng mặc tình,
Chừng nào gá nghĩa cựu tình sẽ thương.
48/
Ai làm cho quạt long nhài,
Cầu Ô long nhịp, cửa cài long then.
49/
Bậu đừng dứt nghĩa cầu Ô
Chớ anh không phụ Hớn Hồ như ai
50/
Cầu Ô gặp lúc long vân
Cá xa mặt biển cận gần chân mây
Tơ hồng xe kéo múi dây
Bầm gan tím ruột không khuây dạ chàng
Những câu ca dao về cây cầu không chỉ lay động lòng người bởi chất thơ mộc mạc, giàu hình ảnh, mà còn phản ánh tâm hồn Việt giàu tình cảm, thủy chung và nghĩa tình. Dù thời gian trôi qua, cây cầu trong ca dao vẫn mãi là biểu tượng đẹp cho những kết nối vững bền giữa người với người, giữa quá khứ với hiện tại.
Ca dao về cây cầu đã đi vào lòng người như một biểu tượng đẹp về tình yêu quê hương và con người Việt Nam. Cây cầu không chỉ là nơi nối liền bờ sông mà còn là nơi kết nối những tâm hồn, những mảnh ký ức không thể phai mờ. Giữ gìn và trân trọng những câu ca dao ấy chính là gìn giữ linh hồn văn hóa dân gian, giữ cho tình quê luôn tươi đẹp và bền vững.